Η επίσημη αντίδραση του ΝΑΤΟ για την αναγκαστική προσγείωση επιβατικού αεροπλάνου την προηγούμενη εβδομάδα, και η επακόλουθη σύλληψη ενός αντιφρονούντος δημοσιογράφου από τη Λευκορωσία, σαφώς έγινε πιο ήπια κατόπιν πιέσεων από την Τουρκία, ανέφερε το Reuters την Πέμπτη, επικαλούμενο πηγές εξοικειωμένες με το θέμα.
Το ΝΑΤΟ «καταδίκασε έντονα» την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στις 23 Μαΐου και τη σύλληψη του δημοσιογράφου Raman Pratasevich και της συνεργάτιδάς του Sofia Sapega, ανέφερε η δήλωση της Τετάρτης.
«Αυτή η απαράδεκτη πράξη παραβίασε σοβαρά τους κανόνες που διέπουν την πολιτική αεροπορία και έθεσε σε κίνδυνο τις ζωές των επιβατών και του πληρώματος», ανέφερε το ΝΑΤΟ. «Η κράτηση του κ. Pratasevich αποτελεί προσβολή στις αρχές της πολιτικής διαφωνίας και της ελευθερίας του Τύπου»
Το ΝΑΤΟ έκανε έκκληση επίσης για άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση των Pratasevich και Sapega, καθώς επίσης ζήτησε από τη Λευκορωσία να «σεβαστεί τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα» και να «συμμορφωθεί με την έννομη διεθνή τάξη».
«Στηρίζουμε τα μέτρα που λαμβάνονται από τους Συμμάχους, μεμονωμένα και συλλογικά, ως απάντηση σε αυτό το συμβάν», ανέφερε η δήλωση, αποφεύγοντας την αναφορά σε περαιτέρω κυρώσεις που έχουν ζητηθεί από την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής.
Σύμφωνα με διπλωμάτες που μίλησαν στο Reuters, η Άγκυρα άσκησε πιέσεις για κατάργηση οποιασδήποτε αναφοράς επιβολής κυρώσεων στη Λευκορωσία και καλεί για απελευθέρωση και των άλλων πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία. Υπό τις πιέσεις της Άγκυρας, αφαιρέθηκαν επίσης από τη δήλωση αναφορές στις απειλές για αναστολή της συνεργασίας του ΝΑΤΟ με τη χώρα, ανέφερε το Reuters.
Οι διπλωμάτες ανέφεραν στο Reuters ότι ένας πιθανός λόγος για την άσκηση αυτής της πίεσης εκ μέρους της Άγκυρας, είναι η προσπάθεια της να διατηρήσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, στενό σύμμαχο της Λευκορωσίας, και να διατηρήσει τις οικονομικές σχέσεις μέσω του αερομεταφορέα της Τουρκίας Turkish Airlines (THY). Ένα άλλο κίνητρο θα μπορούσε να είναι η διατήρηση του τουρισμού, ανέφερε το Reuters.
Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Ερντογάν τη Δευτέρα, ο Πρόεδρος της Πολωνίας Andrzej Duda χαρακτήρισε τη σύλληψη «απαράδεκτη από άποψη διεθνούς δικαίου», και δήλωσε: «Κάποιοι πολιτικοί έχουν σχολιάσει δριμύτατα τη σύλληψη ενός Λευκορώσου αντιφρονούντος από το αεροπλάνο». Ο Ερντογάν επέλεξε να μην σχολιάσει το θέμα.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle την Τρίτη και μετά τις κυρώσεις της ΕΕ τη Δευτέρα, λόγω αυτής της σύλληψης, ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες ανέστειλαν τις πτήσεις τους προς το Μινσκ. Το μπλοκ απαγόρευσε στη Λευκορωσία να χρησιμοποιεί τον εναέριο χώρο της, μαζί με αρκετά άλλα μέτρα όπως ανακοίνωσε ο Barend Leyts, εκπρόσωπος Τύπου του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Την Τετάρτη, μια πτήση της Belavia από το Μινσκ προς τη Βαρκελώνη ακυρώθηκε, αφού το αεροπλάνο πέρασε 2,5 ώρες στον αέρα, καθώς οι αρχές διαπραγματεύονταν την είσοδο του στους γαλλικούς και πολωνικούς εναέριους χώρους, ανέφερε ο ιστότοπος ειδήσεων Simple Flying. Την Πέμπτη, η εθνική αεροπορική εταιρεία της Λευκορωσίας διέκοψε τις πτήσεις της προς οκτώ χώρες μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, σύμφωνα με το Reuters.
Η υπηρεσία εντοπισμού πτήσεων Flight Aware δείχνει έναν ως επί το πλείστον άδειο εναέριο χώρο της Λευκορωσίας μετά τις προαναφερθείσες ακυρώσεις.
Μεταξύ των λίγων εναπομεινασών πτήσεων είναι αυτές των Τουρκικών Αερογραμμών. Μάλιστα, εκτός από τις προγραμματισμένες πτήσεις μεταξύ Μινσκ και Κωνσταντινούπολης, την Τετάρτη κοντά στο Μινσκ, εμφανίστηκε στα ραντάρ ένα φορτηγό αεροπλάνο της THY με προορισμό τη Βιέννη.
Νωρίτερα το Μάη, σύμφωνα με το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων BelTA, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Λευκορώσο ομόλογό του Aleksandr Lukashenko. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τις διμερείς σχέσεις των χωρών τους και συμφώνησαν να συζητήσουν περαιτέρω τον Οκτώβρη.
