Οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες είναι Άγιοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας που μαρτύρησαν στην Σεβάστεια της Μικράς Ασίας και η μνήμη τους τιμάται στις 9 Μαρτίου.
Οι Άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες ήταν επίλεκτοι στρατιώτες τάγματος του στρατού του Λικινίου.
Λαογραφία: Οι λαϊκές δοξασίες, που σχετίζονται με την ημέρα, έχουν ως βάση τη θρησκευτική και μαγική σημασία του αριθμού σαράντα. Ο αριθμός σαράντα είναι ιερός για την εκκλησία μας. Σαρακοστή, Σαρανταλείτουργο, «καλά σαράντα» ευχή στη λεχώνα, τα «σαράντα» το πλέον σημαντικό μνημόσυνο, σαράντα μέρες από την ανάσταση, κ. α.
Αλλά και στη μαγεία είναι σεβαστός ο αριθμός «σαράντα»: σαράντα κύματα, σαράντα παλικάρια, σαράντα βρύσες, σαράντα σκαλοπάτια, σαράντα δράκοι σε κείμενα δημώδους λόγου, παραμύθια, τραγούδια.
Υπήρχαν διάφορες τοπικές συνήθειες και προλήψεις. Στη Θράκη «σαράντα κλωστές κεντούν τα κορίτσια, σαράντα πιοτά πίνουν οι άντρες, σαράντα κερνούν και σαράντα ψέματα λεν» και σπέρνουν το βασιλικό για να γίνει φουντωτός και σαραντάκλωνος – και στην Κρήτη από τα παινέματα του αγαπητικού: Βασιλικέ πλατύφυλλε με τα σαράντα φύλλα σαράντα σ΄ αγαπήσανε μα πάλι εγώ σε πήρα. Εδέσματα της ημέρας, η σαραντόπιτα, σαράντα τηγανίτες ή φαγητά από σαράντα χόρτα.
