Προϋπολογισμός ΕΕ 2026: έμφαση σε ανταγωνιστικότητα, ετοιμότητα και άμυνα

Το Κοινοβούλιο ορίζει το συνολικό ύψος των πιστώσεων για το 2026 στα 193,9 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 597,8 εκατ. ευρώ σε σχέση με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι πιστώσεις πληρωμών (οι πραγματικές εκταμιεύσεις προς δικαιούχους) ανέρχονται σε 192,6 δισ. ευρώ.

Στρατηγικές προτεραιότητες: έρευνα, ασφάλεια, ανθεκτικότητα

Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι, σε ένα περιβάλλον παγκόσμιας αστάθειας, αυξανόμενου προστατευτισμού και κλιματικών κρίσεων, η Ευρώπη χρειάζεται έναν προϋπολογισμό που επενδύει στους πολίτες και τις ανάγκες τους. Επαναφέρουν πιστώσεις ύψους 1,3 δισ. ευρώ που είχαν περικοπεί από το Συμβούλιο, υπογραμμίζοντας ότι οι περικοπές αυτές πλήττουν κρίσιμα ευρωπαϊκά προγράμματα.

Στην ενότητα της έρευνας και της καινοτομίας, προτείνεται:

• αύξηση κατά 60 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»,

• ενίσχυση κατά 80 εκατ. ευρώ για τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών και ενέργειας (CEF),

• επιπλέον 5 εκατ. ευρώ για το Erasmus+ και 5 εκατ. ευρώ για το EU4Health.

Επισιτιστική ασφάλεια, πολιτική προστασία και άμυνα

Ανταποκρινόμενο στις πιέσεις από τις αυξήσεις τιμών και τις φυσικές καταστροφές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει:

• 23 εκατ. ευρώ επιπλέον για νέους γεωργούς,

• 40 εκατ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων,

• 30 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας,

• 35 εκατ. ευρώ για τη στρατιωτική κινητικότητα, με στόχο τη βελτίωση της αμυντικής ετοιμότητας της ΕΕ.

Εξωτερική πολιτική και ανθρωπιστική βοήθεια

Για την αντιμετώπιση της γεωπολιτικής αστάθειας και των συνεχιζόμενων κρίσεων, το Κοινοβούλιο ζητά:

• 35 εκατ. ευρώ επιπλέον για τη Νότια Γειτονία,

• 25 εκατ. ευρώ για την Ανατολική Γειτονία,

• 50 εκατ. ευρώ αύξηση για την ανθρωπιστική βοήθεια, με στόχο την ταχύτερη ανταπόκριση σε κρίσεις που συνδέονται με πολέμους ή την κλιματική αλλαγή.

NextGenerationEU: το αυξανόμενο κόστος δανεισμού

Η ΕΕ καλείται να καλύψει 4,2 δισ. ευρώ επιπλέον για το κόστος δανεισμού του μηχανισμού NextGenerationEU, υπερδιπλάσιο των αρχικών προβλέψεων. Οι ευρωβουλευτές ξεκαθαρίζουν ότι το βάρος αυτό δεν πρέπει να αποδυναμώσει τα προγράμματα-σύμβολα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ζητώντας την ενεργοποίηση του μηχανισμού «κλιμακωτής χρηματοδότησης» για τη διασφάλιση της σταθερότητας.

Δηλώσεις

Ο γενικός εισηγητής Andrzej Halicki (ΕΛΚ, Πολωνία) δήλωσε:

«Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας επενδυτικό εργαλείο για μια ισχυρότερη Ευρώπη. Στηρίζει την ανταγωνιστικότητα, την έρευνα, τις ΜμΕ και τους γεωργούς, ενισχύοντας παράλληλα την πολιτική προστασία και την ασφάλεια. Απορρίπτουμε τις αδικαιολόγητες περικοπές του Συμβουλίου».

Αντίστοιχα, ο εισηγητής Matjaž Nemec (Σοσιαλιστές, Σλοβενία) υπογράμμισε:

«Αντιμέτωποι με προκλήσεις όπως η κυβερνοασφάλεια, οφείλουμε να εξοπλίσουμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα με επαρκείς πόρους και προσωπικό. Μόνο έτσι θα παραμείνουν αποτελεσματικά και ανθεκτικά».

Τα επόμενα βήματα

Μετά την ψηφοφορία στην Ολομέλεια, ξεκινούν τρεις εβδομάδες διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο, το οποίο έχει ήδη εγκρίνει τη δική του θέση. Ο πρώτος γύρος συνομιλιών θα πραγματοποιηθεί στις 4 Νοεμβρίου, με στόχο την τελική συμφωνία έως το τέλος του έτους.