Το όνειρο της απόκτησης ενός σπιτιού που μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης άρχισε να… ξεθωριάζει έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν νέοι, ηλικίας από 25 έως και 39 ετών, λαμβάνοντας στεγαστικό δάνειο με εξαιρετικά χαμηλό – ή και μηδενικό υπό προϋποθέσεις – επιτόκιο που συνεπάγεται σημαντική μείωση του κόστους ανά μήνα.
Το νέο δανειοδοτικό εργαλείο που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) και εξειδίκευσε χθες, Πέμπτη, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Κωστής Χατζηδάκης, φιλοδοξεί να δώσει λύση στο στεγαστικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα ολοένα και περισσότεροι νέοι, καθώς από τη μία, δεν διαθέτουν τα κεφάλαια για να προχωρήσουν στην αγορά μιας κατοικίας, ενώ από την άλλη, αδυνατούν και να μισθώσουν, εξαιτίας της εκτόξευσης των τιμών, με συνέπεια να παραμένουν στο πατρικό τους έως την ηλικία των 31 ετών, όταν ο μέσος όρος της στεγαστικής ανεξαρτητοποίησης στην Ευρώπη είναι τα 26 έτη.
Αξίζει να αναφερθεί πως οι Έλληνες δαπανούν το 37% του εισοδήματός τους για την κάλυψη των στεγαστικών τους αναγκών έναντι 20% των υπόλοιπων Ευρωπαίων, με την ιδιοκατοίκηση να καταγράφει φθίνουσα πορεία τα τελευταία χρόνια (στο 74% σήμερα όταν, για παράδειγμα, το 2005 το επίμαχο ποσοστό «άγγιζε» το 85%).
Όσον αφορά στις τιμές των ακινήτων, αυτές, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ήταν αυξημένες κατά 9,4% το β’ τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στα νέα (10,5%) από τα παλαιότερα, δηλαδή, ηλικίας άνω των πέντε ετών, διαμερίσματα (8,7%).
Ως προς τη γεωγραφική περιοχή, προκύπτει ότι η αύξηση των τιμών των διαμερισμάτων ήταν 10,9% στην Αθήνα, 10,4% στη Θεσσαλονίκη, 8,9% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 6,3% στις λοιπές περιοχές της χώρας.
Ποιους αφορά;
Νέους από 25 έως και 39 ετών. Σε περίπτωση ζευγαριού αρκεί ο ένας από τους δύο να πληροί το ηλικιακό όριο. Κυβερνητικές πηγές εκτιμούν πως δυνητικά οι ωφελούμενοι θα μπορούσαν να φτάσουν τους 10.000 και γι’ αυτό έχει προϋπολογιστεί ένα ποσό, της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ (375 εκατ. ευρώ από το αποθεµατικό της Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, τέως Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας και 125 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες) που, όμως, δύναται να επεκταθεί – έως διπλασιαστεί – εφόσον υπάρξει αυξημένο ενδιαφέρον.
Επισημαίνεται πως οι αρχικές πληροφορίες ήθελαν την εμπλοκή στη διαδικασία της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ), η οποία – κατά γενική ομολογία – διαθέτει το know how για τη διαχείριση τέτοιων εργαλείων.
Υπάρχουν άλλα κριτήρια πλην των ηλικιακών;
Ναι. Υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια, με το κατώτατο όριο να «αγγίζει» τα 10.000 ευρώ και το ανώτερο τα 16.000 ευρώ για τον άγαμο και 24.000 ευρώ για τον έγγαμο, προσαυξανόμενα κατά 3.000 ευρώ για κάθε παιδί. Παράλληλα και οι τράπεζες από την πλευρά τους, προκειμένου να προχωρήσουν με την εκταμίευση θα πρέπει να ελέγξουν σειρά κριτηρίων, όπως, για παράδειγμα, τις υποχρεώσεις των δανειοληπτών, αλλά και το κόστος διαβίωσής τους. Κι αυτό γιατί, θα πρέπει να υπακούσουν στις αρχές του responsible lending που, μεταξύ άλλων, προβλέπουν ότι το ύψος της δόσης προς το εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνάει το 40%.
Ποια τα οφέλη σε σύγκριση με τα στεγαστικά που δίνουν μέχρι σήμερα οι τράπεζες;
Το όφελος προκύπτει ως προς τα εξής:
Α) Την ίδια συμμετοχή: Τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες είθισται να χρηματοδοτούν ένα ποσοστό της εμπορικής αξίας του ακινήτου. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), εννέα στα 10 δάνεια που χορηγήθηκαν το 2021 κάλυψαν κάτω από το 80%, με τους δανειολήπτες να συμμετέχουν με δικά τους χρήματα σε πάνω από το 20% της αξίας αγοράς κατά μέσο όρο. Η συγκεκριμένη παράμετρος είναι και αυτή που καθιστά απαγορευτική για μεγάλη μερίδα των πολιτών και δη, των νεότερων ηλικιακά την απόκτηση στέγης, μιας και δεν διαθέτουν το απαιτούμενο κεφάλαιο. Στα νέα στεγαστικά δάνεια, ωστόσο, θα ισχύσει ο κανόνας 90/10, με τις τράπεζες να χρηματοδοτούν το 90% και τους δανειολήπτες το 10%. Έτσι, στην περίπτωση μιας κατοικίας, αξίας 100.000 ευρώ, ο δανειολήπτης θα πρέπει να προκαταβάλει τα 10.000 ευρώ.
Β) Το επιτόκιο: Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, αυτό θα είναι κυμαινόμενο, ενώ δεν αποκλείεται να δοθεί και η δυνατότητα μετατροπής του σε σταθερό – χωρίς πέναλτι, όπως, άλλωστε, ισχύει και σήμερα – προκειμένου οι δανειολήπτες να αποφύγουν τις επικείμενες αυξήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). «Ακόμη και στην περίπτωση του κυμαινόμενου, ωστόσο, η όποια μελλοντική αύξηση θα ισχύσει στο ¼ του δανείου, αυτό, δηλαδή, που χρηματοδοτούν οι τράπεζες, γεγονός που σημαίνει πως η όποια επιβάρυνση θα είναι ελάχιστη», σχολιάζουν χαρακτηριστικά στο newmoney.
Εάν λοιπόν, το μέσο επιτόκιο για ένα στεγαστικό δάνειο έχει «ταβάνι» το 4%, στα νέα στεγαστικά δάνεια αυτό θα διαμορφωθεί σε έως 1%, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις (σ.σ. τρίτεκνοι, πολύτεκνοι) θα μηδενιστεί, με τη ΔΥΠΑ να αναλαμβάνει την κάλυψή του. Έστω ότι ένας νέος ή ένα ζευγάρι επιθυμεί να αγοράσει ένα ακίνητο, εμπορικής αξίας 100.000 ευρώ, με επιτόκιο 4% και μηνιαία δόση στα 415 ευρώ.
Εάν δικαιούνται το νέο στεγαστικό, τότε αυτομάτως το επιτόκιο πέφτει στο 1%, ενώ η δόση μειώνεται στα 275 ευρώ/μήνα. Αντιστοίχως, εάν η εμπορική αξία του σπιτιού είναι 150.000 ευρώ, τότε αντί για 654 ευρώ/μήνα θα κληθούν να καταβάλουν μηνιαία δόση 434 ευρώ.
Δηλαδή και στις δύο περιπτώσεις οι δανειολήπτες θα πληρώσουν λιγότερους τόκους (-1.680 ευρώ και -2.640 ευρώ αντίστοιχα) με τη δόση να είναι μειωμένη κατά 34%.
Πόσο είναι το ύψος του δανείου που μπορείτε να λάβετε;
Η κυβέρνηση έχει βάλει πλαφόν τις 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τ.µ. και έτος κατασκευής έως το 2007.
Πότε θα αρχίσει να εφαρμόζεται;
Από το α’ τρίμηνο του 2023.
