*Γράφει ο Παναγιώτης Πεντζουρίδης, Δημοσιογράφος – Γενικός Διευθυντής Θρακικού Πρακτορείου Ειδήσεων
Υπό την ηγεσία του Ερντογάν, η Τουρκία έχει κλιμακώσει μια σειρά από προκλήσεις και κρίσεις εντός του ΝΑΤΟ, στη… “γειτονιά” και την ευρύτερη περιοχή. Σπρώχνοντας τη Σουηδία και τη Φινλανδία στη γωνία, ο Ερντογάν σηκώνει τα ηνία και με τις Ηνωμένες Πολιτείες και φαίνεται έτοιμος για μια μεγάλης κλίμακας εισβολή στο έδαφος της Συρίας και του Ιράκ. Τι διακυβεύεται; Ο Ερντογάν πέρασε τον Ρουβίκωνα; Πώς μπορεί να αντιδράσει το ΝΑΤΟ; Θα καταλήξουν για άλλη μια φορά οι Κούρδοι της περιοχής ως χαμένοι του μεγάλου παιχνιδιού εξουσίας; Ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας καθηγητής Hamit Bozarslan σταθμίζει τα ζητήματα.
Είναι πολύ δύσκολο να δούμε ένα τελικό παιχνίδι για την τουρκική εξωτερική πολιτική, καθώς δεν υπάρχει τελικό παιχνίδι για τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ο Hamit Bozarslan, Διευθυντής του Κέντρου Τουρκικών, Οθωμανικών, Βαλκανικών και Κεντρικής Ασίας Σπουδών στη Σχολή Ανωτέρων Σπουδών στο Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) στο Παρίσι, Γαλλία.
Οι πρόσφατες συγκρούσεις σχεδόν με όλους τα τελευταία 15 χρόνια, δείχνουν ότι ο Ερντογάν μπορεί να κηρύξει νέο πόλεμο, να δημιουργήσει μια νέα κρίση ξανά και ξανά, είπε ο Μποζαρσλάν στον αρχισυντάκτη του Ahval Yavuz Baydar για τη σειρά podcast Hot Pursuit την Τετάρτη.
Το σύστημα εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν βασίζεται αποκλειστικά σε εντάσεις, πόλεμο και κρίση σχεδόν με όλους, αλλά αυτό δεν τον αναβαθμίζει τόσο πολύ στην Τουρκία, γιατί αυτό το τακτικό βήμα δεν μπορεί να μετατραπεί σε στρατηγική σκέψη και μια στρατηγική λογική, ορθολογική γραμμή, σύμφωνα με τον Bozarslan.
«Η εξωτερική πολιτική του Ερντογάν δεν είναι τίποτα άλλο από αυτό και τελικά αυτό το παιχνίδι δεν μπορεί να κερδηθεί», είπε.
Η Τουρκία παίζει την ικανότητά της να εκβιάσει ως η μόνη δύναμη που έχει και αυτή η δύναμη εκβιασμού παραμένει περιορισμένη, σύμφωνα με τον Μποζαρσλάν.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο Ερντογάν δεν θα μπορέσει να εισέλθει στη Ροζάβα στο Συριακό Κουρδιστάν ή ότι θα αποτύχει να καταστρέψει την κουρδική αυτονομία στην περιοχή του Κομπάνι ή ότι δεν θα έχει επιτυχία να αμφισβητήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πεδίο, είπε ο αναλυτής.
Το Κομπάνι ήταν μια τεράστια αποτυχία για τον Τούρκο πρόεδρο, επειδή το 2014 ανακοίνωσε ότι το Κομπάνι ήταν έτοιμο να πέσει και ωστόσο η πόλη αντιστάθηκε, είπε.
«Ήταν μια απόλυτη καμπή για αυτόν. Τώρα θέλει την εκδίκησή του», είπε ο Μποζαρσλάν. «Η κύρια στρατηγική του Ερντογάν είναι η εκδίκηση, η εκδίκηση και η εκδίκηση».
Αλλά τελικά το τίμημα θα ήταν πολύ βαρύ, σύμφωνα με τον αναλυτή, καθώς δεν υπάρχει μηχανισμός ελέγχων και ισορροπιών εντός του μηχανισμού του τουρκικού κράτους.
«Εάν γίνει η στρατιωτική εισβολή στη Συρία, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ερντογάν θα κερδίσει», είπε ο Μποζαρσλάν «Οι τακτικές νίκες μπορεί να είναι δυνατές, αλλά οι στρατηγικές νίκες δεν είναι, γιατί νομίζω ότι η Τουρκία δεν θα μπορέσει να έχει κανένα είδος στρατηγικής σκέψης και προβολής στο μέλλον».
Η κρίση στο ΝΑΤΟ είναι διπλή κρίση, σύμφωνα με τον Μποζαρσλάν.
Η Τουρκία θέλει οι Ηνωμένες Πολιτείες να αλλάξουν ολόκληρη την εξωτερική της πολιτική στη Μέση Ανατολή, αλλά ζητά επίσης από τη Φινλανδία και τη Σουηδία και άλλες δημοκρατίες να πάψουν να είναι δημοκρατίες και να ακολουθούν τους αυταρχικούς κανόνες της Τουρκίας, είπε.
Η δεύτερη διάσταση στην κρίση του ΝΑΤΟ είναι φυσικά η κρίση με την Ελλάδα, σύμφωνα με τον αναλυτή.
Είναι προφανές ότι το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός έγινε δεκτός στον Λευκό Οίκο και χειροκροτήθηκε τουλάχιστον επτά φορές στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, ήταν μια πολύ βαριά ναρκισσιστική αποτυχία για τον Ερντογάν, είπε ο Μποζαρσλάν.
«Δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει δεκτός από το Κογκρέσο», είπε.
Αλλά από την άλλη πλευρά, ακόμη και αν ο Ερντογάν γίνει δεκτός για άλλη μια φορά στον Λευκό Οίκο, όπως και υπό την κυβέρνηση Τραμπ, αυτό δεν θα αλλάξει τίποτα, είπε ο Μποζαρσλάν.
Ο ειδικός μίλησε για τη μακροπρόθεσμη προοπτική του Ερντογάν, η οποία εκτείνεται έως το 2071.
Σύμφωνα με τον Ερντογάν, μέχρι το 2071, που σηματοδοτεί τη χιλιετία της πρώτης τουρκικής νίκης κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία πρέπει να αποκατασταθεί στην ηθική και υλική της δύναμη και ισχύ και να ξεκινήσει μια νέα περίοδος αυτοκρατορικής τουρκικής κυριαρχίας, είπε ο Μποζαρσλάν, σημειώνοντας ότι υπάρχουν ερωτήματα για το πώς θα φτάσει η χώρα εκεί.
«Η Τουρκία δεν είναι περιφερειακή δύναμη. Η Τουρκία δεν είναι δύναμη του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία πιστεύει ότι έχει μια πολύ μεγάλη και αδιαμφισβήτητη στρατηγική θέση, αλλά δεν είναι έτσι», είπε.