35
*Γράφει ο Εμμ. Ζαχαριουδάκης, Πολιτικός Επιστήμων
Η Συμφωνία της Μόσχας, μεταξύ των Πούτιν (Πρόεδρος Ρωσίας), Αλίγιεφ (Πρόεδρος Αζερμπαϊτζάν) και του Νικόλ Πασινιάν (Πρωθυπουργός της Αρμενίας) έδωσαν για πρώτη φορά το πάτημα στη Ρωσία να στείλει στρατό σε περιοχή του Καυκάσου εκτός Αρμενίας.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ που οδήγησαν στην (προσωρινή) εκεχειρία .
Χτες η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ) η Σούσι (αρχαία Σούσα) έπεσε στα χέρια του Αζερικού Στρατού με υποστήριξη από ένοπλους ισλαμιστές μισθοφόρους μαχητές και κάλυψη από τα τουρκικά drone τα οποία αναδείχτηκαν σε εντυπωσιακό πρωταγωνιστή των συγκρούσεων με ταυτόχρονη κατάρριψη Ρωσικού ελικοπτέρου νωρίς το βράδυ με ανάληψη ευθύνης από το Μπακού.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ
– Άμεση κατάπαυση του πυρός με παγίωση των στρατιωτικών θέσεων των αντιμαχομένων.
– Δημιουργία (και επίσημη αναγνώριση) διόδου της περιοχής Λατσίν μεταξύ του Στεπανακέρτ με την Αρμενική ενδοχώρα.
– Δημιουργία μηχανισμού 5 ετών (με ενδεχόμενη ανανέωση για μια ακόμα 5ετια) επιτήρησης της κατάπαυσης του πυρός με Ρωσικές δυνάμεις πυροβολικού, πεζικού και ειρηνευτές που θα έρθουν αποκλειστικά από τη Ρωσία.
– Δέσμευση για επιστροφή προσφύγων (αφορά ειδικά τη Σούσι/Σούσα) υπό καθεστώς του ΟΗΕ και των Ρωσικών Δυνάμεων ειρήνευσης υπό το νέο καθεστώς
( παραμονή του Σούσι υπο το καθεστώς του Αζερμπαϊτζάν) με επιτήρηση απο τις Ρωσικές δυνάμεις ως προς την επιστροφή του νόμιμου πληθυσμού της πόλης (100% αρμενική πόλη) που καταλήφθηκε από τον ΑζερικοΤουρκικό στρατό.
ΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙ Η ΑΡΜΕΝΙΑ
– Προσωρινή εμπλοκή της Ρωσίας στην περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ (Αρτσάχ)
– Επιστροφή προσφύγων στις περιοχές κατάληψης από τον Αζερικό (και τουρκικό) στρατό
– Επιτήρηση και διεθνοποίηση του προβλήματος
– Χρόνο για ενδεχόμενη αναδιάταξη των συσχετισμών της περιοχής και την αρμενικότητα των περιοχών που έχουν ήδη καταχωρηθεί σε Αρμενικό έλεγχο
ΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ
– Ανακατάληψη των περιοχών που βρίσκονται έξω απο τα διοικητικά όρια του Αρτσάχ τα οποία διεθνώς θεωρούνταν αζερικό έδαφος, (40-50 χωριά).
– Την κατάληψη του Σούσι που βρισκόταν εξ’αρχής στα όρια του Αρτσάχ και είχαν αρμενική αυτοδιοίκηση. Ωστόσο με παρουσία Ρώσων κυανόκρανων (ειρηνευτών)
– Την έμμεση παρουσία στο μέλλον τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων για επιτήρηση της συμφωνίας, κάτι το οποίο έχει διαψεύσει η Ρωσία και τα εως τώρα στοιχεία της συμφωνίας.
ΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙ Η ΡΩΣΙΑ
– Μόνιμη στρατιωτική παρουσία εκτός Αρμενίας σε περιοχές που διεθνώς αναγνωρίζονται σαν ‘αζερικά’ εδάφη και ρητή δέσμευση για μη εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε ότι αφορά το Αζερμπαϊτζάν ή το Ναχιτσεβάν
– Παρουσία επιτήρησης των διαδρομών αερίου/πετρελάιου που το Μπακού θέλει να προωθήσει μέσω Ναχιτσεβάν στη Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη
ΤΙ ΧΑΝΕΙ Η ΑΡΜΕΝΙΑ;
– Το νότιο κομμάτι του Αρτσάχ το οποίο έχει γειτνίαση με το Ιράν και με εμπορικές διόδους πιο εύκολα προσβάσιμες στη Τεχεράνη και τη Ταυρίδα (το έδαφος υπολογίζεται περίπου στο 20%.
– Την Σούσα (δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της περιοχής)
– Την ρωσική πλήρη υποστήριξη αφού η πολιτική κατάσταση δείχνει πως η κυβέρνηση Νικόλ Πασινιάν , όντας φιλοευρωπαϊκή χάνει ερείσματα μέσα στη Μόσχα και η συμφωνία αυτή δείχνει μάλλον την αναγκαστική σύμπλευση παρά την στρατηγική επιλογή πλευράς απο τη Ρωσία.
ΤΙ ΧΑΝΕΙ ΤΟ ΑΖΕΡΜΠΑΪΤΖΑΝ;
– Την πύρρειο νίκη που ονειρευόταν ο Ιλχάμ Αλίγιεφ, αφού η μόνιμη στρατιωτική επιτήρηση από πλευράς Ρωσίας, απομάκρυνε το ενδεχόμενο το Στεπανακέρτ και εμπορικές δίοδοι όπως το Λατσίν να περιέλθουν υπό Aζερικό έλεγχο
– Την ‘νομιμοφροσύνη’ ως προς το καθεστώς ελέγχου της περιοχής αφού το ζήτημα των προσφύγων, των ανταλλαγών αιχμαλώτων θα επιτείνει το αδιέξοδο του Μπακού για πλήρη επανέλεγχο του Αρτσάχ (χωρίς εκ νέου απώλειες) ( στο χάρτη: με κίτρινο χρώμα η Αρμενία και η περιοχή του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ).
Το Ναγκόρνο Καραμπάχ θεωρείται διεθνώς αναγνωρισμένο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο ωστόσο δεν ασκεί έλεγχο , πολιτικά και οικονομικά στη περιοχή, αφού το σύνολο των 150.000~ κατοίκων του είναι εθνικά Αρμένιοι.
Η Σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ υφίσταται επειδή το σύνολο του Αρμενικού πληθυσμού της περιοχής θέλει αυτοδιάθεση, ενώ το Μπακού αρνείται πεισματικά τέτοιο ενδεχόμενο.
Και οι δυο πλευρές κατηγορούν η μια την άλλη για εθνοκάθαρση, ωστόσο με την πάροδο των ετών το Αρτσάχ είναι πλέον λειτουργικό κράτος με άμεση σύμπλευση με την Αρμενία.
*Το Αρτσάχ πέρα από τα διοικητικά όρια του ελέγχει τις γύρω περιοχές του μέσα στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν όπου το σύνολο και εκεί των κατοίκων του είναι Αρμένιοι.
**Δίοδος Λατσίν: Η δίοδος, οδός σύνδεσης μεταξύ του Στεπανακέρτ και της Αρμενίας είναι περιοχή με άμεση πρόσβαση μεταξύ της Αρμενίας και του Αρτσάχ (Ναγκόρνο Καραμπάχ) η οποία προβλέπεται πως θα είναι υπό αρμενικό έλεγχο.