Η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών των Εθνικών Πάρκων Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης πραγματοποίησε εκδηλώσεις ενημέρωσης για τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην προστασία της βιοποικιλότητας, των ειδών άγριας ζωής, αλλά και των παραγωγικών ζώων και ζώων εργασίας, στο Πόρτο Λάγος και στο Παρανέστι, την 22 Φεβρουαρίου 2023.
Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την Εθνική Ημέρα Δράσης ενάντια στη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων, η οποία θεσμοθετήθηκε το 2022 από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και εορτάζεται στις 22 Φεβρουαρίου.
Κατά το πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν στην περιοχή του Νέστου περιστατικά θανάτωσης άγριων προστατευόμενων ζώων, λόγω χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, παρά το ότι αυτή έχει απαγορευθεί οριστικά από το 1993. Σε λιγότερο από τρεις δεκαετίες οι πληθυσμοί των γυπών, κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα κατέρρευσαν εξαιτίας της παράνομης χρήσης τους, ενώ από κάποιες περιοχές εξαφανίστηκαν εντελώς. Οι περιοχές των Στενών Νέστου και της κοιλάδας Κομψάτου αποτελούν σημαντικότατες περιοχές για την τροφοληψία αρπακτικών πουλιών όπως το Όρνιο.
Το Όρνιο είναι ένα από τα τέσσερα είδη γύπα που απαντώνται στην Ελλάδα και είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος. Στην Ελλάδα, ο πληθυσμός των Όρνιων, όπου παλαιότερα ήταν σε μεγάλη αφθονία, κατέρρευσε μετά τη δεκαετία του 1990 στην ηπειρωτική χώρα, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως «Κρισίμως Κινδυνεύον» στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας.
Το 2012 καταγράφηκε στην περιοχή του Κρωμνικού ένα από τα πιο σοβαρά περιστατικά δηλητηρίασης των τελευταίων ετών στη χώρα, καθώς βρέθηκαν δηλητηριασμένοι τέσσερις Χρυσαετοί (Aquila chrysaetos), δύο Όρνια (Gyps fulvus) και μια Γερακίνα (Buteo buteo), με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν από την περιοχή τα δύο πρώτα είδη. Δυστυχώς, κάθε χρόνο γίνονται αντιληπτά περιστατικά δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Κοιλάδα του Κομψάτου με πιο σημαντικό αυτό στις 15/3/2019, όπου το δηλητηριασμένο δόλωμα ήταν ένα άλογο και βρέθηκαν νεκρά ένα όρνιο, ένα κοράκι και δύο αλεπούδες. Ευτυχώς όμως τα όρνια καταγράφηκαν ξανά στην περιοχή του Κομψάτου και αυτό δημιουργεί σημαντική προσδοκία για ανάκαμψη του πληθυσμού.
Ένας από τους κύριους τρόπους αντιμετώπισης της χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι η ενημέρωση των χρηστών για τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτή την παράνομη πρακτική. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν οι εξής δράσεις από τη Μ.Δ.Π.Π Εθνικών Πάρκων Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης :
- Αποστολή anti-poison kits (Κυτίων Πρώτων Βοηθειών) που έχουν παραχθεί στο πλαίσιο του έργου LIFE ARCPRPOM, στο Α.Π.Θ. και στην Περιβαλλοντική Οργάνωση «Καλλιστώ» για διάθεση σε κτηνοτρόφους ή κυνηγούς.
- Δράσεις ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης σε σχολεία:
- Υπάλληλοι της Μονάδας Διαχείρισης επισκέφθηκαν το Γυμνάσιο και το Λύκειο του Παρανεστίου (Π.Ε. Δράμας) όπου ενημέρωσαν 26 μαθητές για την παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, το μέγεθος και τις επιπτώσεις της εις βάρος της βιοποικιλότητας, τα αίτια εφαρμογής αυτής της πρακτικής, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου. Έμφαση δόθηκε στη δημιουργία και λειτουργία των Ειδικών Μονάδων Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (ΕΜΑΔΔ), καθώς και στο ρόλο του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) στη σημαντική αύξηση του αριθμού των ΕΜΑΔΔ που επιχειρούν σήμερα στην Ελλάδα. Η παρουσίαση ολοκληρώθηκε με τον χειριστή, κ. Κώστα Κυριακίδη συνοδευόμενο από τον ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο του, τη Λάικα, που συνιστούν μία από τις ΕΜΑΔΔ του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και δραστηριοποιείται στην περιοχή ευθύνης της Μονάδας Διαχείρισης Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης υποβλήθηκαν ερωτήσεις που έδωσαν το έναυσμα για σύντομες συζητήσεις μεταξύ των εισηγητών και των μαθητών.
- Εικοσιέξι μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Μ. Ευμοίρου (ΠΕ Ξάνθης,) επισκέφθηκαν το Κέντρο Πληροφόρησης στο Πόρτο Λάγος και παρακολούθησαν παρουσίαση και σχετικό βίντεο για το πρόβλημα των δηλητηριασμένων δολωμάτων, καθώς και για τις δράσεις αντιμετώπισής του από τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και την ΕΜΑΔΔ. Οι μικροί μαθητές κατασκεύασαν μάσκες άγριων ζώων, όπως ασπροπάρη, αρκούδας, αλεπούς, τα οποία απειλούνται από τα δηλητηριασμένα δολώματα. Τέλος έφτιαξαν αφίσα με μηνύματα υπέρ της μη χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων.
Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.
Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και σκοπός του είναι η εφαρμογή της πολιτικής που χαράσσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με αιχμή τις βιώσιμες πρακτικές, για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα και τη διατήρηση της βιοποικιλότητάς τους, την προώθηση και υλοποίηση δράσεων αειφόρου ανάπτυξης και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Εποπτεύεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και λειτουργεί προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.
