Σε μήνυμά του ο Μητροπολίτης Δράμας κ.κ. Παύλος για την Αγιά Σοφιά τονίζει πως τελικά η Αγιά Σοφιά για τους χριστιανούς είναι πίστη, είναι ψυχή ορθόδοξη, είναι συνείδηση Ρωμαίϊκη. Και αυτά τα δύο κανείς δεν μπορεί να τα πάρει από εμάς τους Έλληνες, αν εμείς οικειοθελώς δεν τα εκχωρήσουμε. Σημειώνει πως ο πανίερος ναός της του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη είναι το σέμνωμα και το καύχημα της Ρωμανίας και της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπως ήταν πάντοτε όλα τα χρόνια της μακράς ιστορίας της.
Μεταξύ άλλων ο Μητροπολίτης Παύλος στο μήνυμά του που δημοσιεύεται στη σελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας επισημαίνει: Τό Τουρκικό κράτος γιά δικούς του λόγους τόν λειτουργεῖ πλέον ὡς μουσουλμανικό τέμενος. Ἡ ἀπόφαση προκάλεσε ἀντιδράσεις, καί ἐκεῖθεν καί ἐντεῦθεν τοῦ Αἰγαίου στρατεύθηκε ἡ θρησκεία νά συνδράμει τήν πολιτική. Ἐκεῖ ὀθωμανικά σπαθιά, ἐδῶ ἰαχές καί δεήσεις γιά καταποντισμό τῶν ἱεροσύλων καί λεκτική προετοιμασία, μέσῳ τοῦ διαδικτύου κυρίως, εὐζωνικῶν ταγμάτων γιά ἔφοδο. Στήν πατρίδα μας θεωροῦμε ἀκόμη ἀφελῶς ὅτι οἱ ξένοι «προστάτες» μας καί οἱ ξανθοί ὑπερβόρειοι ὁμόδοξοι ἀδελφοί μας θά τραβήξουν τό αὐτί τοῦ ἄτακτου προέδρου, καί ἐκεῖνος θά σπεύσει νά μᾶς δώσει πίσω «τό παιχνιδάκι μας». Ἡ Ἁγιά Σοφιά ὅμως, ὅπως γράφει στό ὑπέροχο ρωμαίϊκο «εἰσοδικό» του ὁ γιατρός Χριστοφόρος Σωφρονίου, εἶναι: «Ἡ ἕδρα καί τό ἑδραίωμα τοῦ γένους τῶν Ρωμηῶν. Τό κέλυφος δανείστηκαν οἱ φράγκοι καί οἱ ὀθωμανοί, καί ὡς ἀνιστόρητοι καί ἀνυποψίαστοι δανειολῆπτες τό καταχράστηκαν μέ ἔλλειμμα πνεύματος καί φιλοσοφίας. Τήν χρήση μόνο ὑπέκλεψαν τοῦ κτίσματος, διότι ἡ καθιέρωση τῆς Ἐκκλησίας ὡς τράπεζας τοῦ ἀέναου Μυστικοῦ Δείπνου εἶναι ἀνεξάλειπτη».
Εἶναι βλασφημία γιά τήν Ἑλλάδα νά ὑπερασπιζόμαστε τό μουσεῖο «Ἁγία Σοφία». Τί θά πεῖ μουσεῖο; Ἄχρωμο κτίριο. Ναός τῆς ἀδιαφορίας. Ἕνα κουφάρι. Οὔτε κἄν δώσαμε σημασία στήν κραυγή τῆς «Χαναναίας γυναικός», δηλαδή τῆς βουλευτοῦ τῆς τουρκικῆς ἐθνοσυνελεύσεως Χιουντά Καγιά, πού τόλμησε νά πεῖ ὅτι πρέπει νά λειτουργήσει πάλι ὡς ὀρθόδοξος ναός. Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ τόλμη! Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ποιά ἰδεολογία κατέταξε τήν Ἁγιά Σοφιά στήν κατηγορία τῶν μουσείων. Αὐτή τήν ἰδεολογία στόχευσε ἡ ἀπόφαση, γιατί πολλά δεινά λόγῳ τῆς ἀθεΐας της ἐπέφερε στούς θρησκεύοντες στήν χώρα.
Η ιστορία της Αγιάς Σοφιάς ανά τους αιώνες
Μέ τό μουσεῖο βέβαια βολεύονται τά παιδιά τοῦ Καρλομάγνου, λέει ο Μητροπολίτης Δράμας, διότι θάβονται τά ἐγκλήματα τῶν πατέρων τους. Τό 1204 συνετελέσθη ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα ἐγκλήματα κατά τῆς ἀνθρωπότητος. «Ἕνας ὕπουλος νεαρός πάπας (Ἰννοκέντιος ΙΙΙ), ἕνας πολυμήχανος δόγης καί ἕνας φιλόδοξος μαρκήσιος, ὁδήγησαν στήν Ρωμανία τό πλεόνασμα τῶν εὐρωπαίων τυχοδιωκτῶν καί χρεωκοπημένων φεουδαρχῶν, μεταφέροντας στήν Ἀνατολή τήν τότε εὐρωπαϊκή ζούγκλα καί ἐγκαθιστῶντας την στόν ἀπολύτως ἀναγκαῖο νέο ζωτικό χῶρο. Ἡ Ἀνατολή θά ἀπορροφοῦσε τό τυχοδιωκτικό καί ἐργατικό πλεόνασμα τῆς Εὐρώπης». Ὁ πολύς Στῆβεν Ράνσιμαν ἔγραψε γιά τό τραγικό αὐτό γεγονός: «Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερο ἔγκλημα κατά τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τήν Δ’ Σταυροφορία. Ὄχι μόνο προκάλεσε τήν καταστροφή καί τόν διασκορπισμό τῶν θησαυρῶν τοῦ παρελθόντος, πού τό Βυζάντιο εἶχε μέ εὐλάβεια ἀποθηκεύσει, καί τόν θανάσιμο τραυματισμό ἑνός πολιτισμοῦ, πού ἦταν ἀκόμα ἐνεργός καί μεγάλος, ἀλλά ὑπῆρξε ἐπίσης μιά πράξη γιγαντιαίας πολιτικῆς ἀνοησίας».
Ἡ Ἑλλάς, ὡς χώρα-μέλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, πρέπει μέ παρρησία νά ζητήσει τήν ἐπιστροφή τῶν κειμηλίων τῆς Ἁγίας Σοφίας, πού ληστεύθηκαν τό 1204, ὥστε νά ἐπανέλθουν στόν φυσικό τους χῶρο, ὅπου καί θά ἐκτίθενται. Δέν χρειάζεται φλυαρία, μισόλογα, ἔνοχες σιωπές, κροκοδείλια δάκρυα. Σύγχρονος πολιτικός διανοητής εἶπε: «Αὐτό πού λείπει στίς Βρυξέλλες, τό Βερολίνο, τήν Ρώμη, τό Παρίσι, εἶναι ὁ πολιτικός λόγος. Λείπει ἡ πολιτική σέ πολλές προληπτικές καί θεραπευτικές ἐκφράσεις καί διαστάσεις της. Λείπει ἡ Εὐρωπαϊκή πολιτική παρουσία μέ ὅ,τι σημαίνει αὐτό. Ἄς εἴμαστε διανοητικά, πολιτικά ἔντιμοι καί σοβαροί.
Ἡ ἐπαναφορά τῆς Ἁγίας Σοφίας ὅμως στήν μουσουλμανική λατρεία, δέν ἀποτελεῖ ἐπιβεβαίωση τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τῆς σύγχρονης Τουρκίας ἐπί τοῦ ναοῦ, ἀλλά ἀπόδειξη ὅτι ἡ Τουρκία ἀδυνατεῖ νά κάνει τήν ὑπέρβαση καί νά συμφιλιωθεῖ μέ τό ἱστορικό παρελθόν της καί νά τό γονιμοποιήσει πρός ὄφελός της. Ἐπιλέγοντας τόν ρόλο τοῦ κυριάρχου κράτους (πού ἄλλωστε εἶναι), γίνεται μέτρο καί ὑπόδειγμα στό ἐπίσης κυρίαρχο κράτος τοῦ Ἰσραήλ νά μετατρέψει τό δεύτερο σέ ἱερότητα (μετά τήν Μέκκα) τέμενος Ἄλ-Ἀκτσά σέ ναό τῆς Ἰουδαϊκῆς θρησκείας. Ἐφ’ ὅσον τοῦτο εἶναι κτισμένο πάνω στά Ἅγια τῶν Ἁγίων τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος. Θά μποροῦσε ἡ σύγχρονη Τουρκία νά γίνει τό κέντρο τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Νά φέρει σέ πολύ δύσκολη θέση τήν Δυτική ἀλλοτριωμένη χριστιανοσύνη, τόν Παπισμό καί τήν ὁμόδοξη Ρωσία. Ὅπως καταλαβαίνετε, ὅμως, βλάπτονται πολλά συμφέροντα, καί συμφέρει τούς θιγομένους ἡ Τουρκία νά ἔχει ρόλο μπαμπούλα στήν περιοχή.
Για τον ορθόδοξο, επισημαίνει ο Μητροπολίτης Δράμας, η θέα της Αγιάς Σοφιάς γίνεται ἱκεσία, προσκύνημα πανευλαβές καί μυστικό. Ὁ χρόνος καί ὁ τόπος ἐξαφανίζονται, γίνονται αἰωνιότης. Διακρίνω ὅμως στό βλέμμα τοῦ Κυρίου μου Ἰησοῦ μιά θλῖψιν ἄφατον, ἀπέραντον. Ὄχι γιά τά βέβηλα ὄμματα. Ὄχι γιά τήν ἀναιδῆ στροφή τῶν νώτων. Ὄχι γιά τό αὔθαδες πολλῶν ἐξ ἡμῶν. Αὐτή ἡ θλῖψις ὀφείλεται εἰς ἄλλους λόγους… Τελικῶς ἡ ἁγιά-Σοφιά εἶναι πίστη καί ψυχή Ὀρθόδοξη καί συνείδηση Ρωμαίϊκη. Αὐτά τά δυό δέν μπορεῖ κανείς νά μᾶς τά πάρει, ἄν ἐμεῖς οἰκειοθελῶς δέν τά ἐκχωρήσουμε. Ἡ Ρωμανία Νικᾷ.
Μητροπολίτης Δράμας κ.κ. Παύλος