Είναι ο άνθρωπος που έκανε μόδα τα λιτά, λευκά κυκλαδικά ειδώλια μέσω του μοντέρνου κινήματος. Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή στο Παρίσι του Μεσοπολέμου με το πρωτοποριακό περιοδικό του «Cahiers d’ Art».
Στενός φίλος του Πάμπλο Πικάσο, κυκλοφόρησε τον εμβληματικό κατάλογο του ζωγραφικού έργου του (γνωστό σήμερα ως «le Zervos»), ενώ συναναστράφηκε την αβάν γκαρντ της εποχής, από τον Αντρέ Μπρετόν και τον Πολ Ελιάρ μέχρι τον Μαν Ρέι, τον Μαρσέλ Ντισάν και τον Μαξ Ερνστ.
Εναν «λησμονημένο» της Ιστορίας της Τέχνης, τον ελληνικής καταγωγής εκδότη και κριτικό Κριστιάν Ζερβός, μας συστήνει το Μουσείο Μπενάκη, επιδιώκοντας να διορθώσει μια «αδικία».
Η έκθεση με τίτλο «Christian Zervos & Cahiers D’ Art. H αρχαϊκή στροφή», που εγκαινιάστηκε στο μουσείο της οδού Πειραιώς, σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών και το Μουσείο Zervos στο Βασελέ της Γαλλίας, έχει σκοπό να φωτίσει το εύρος και τη σημασία του έργου του.
Ο Χρίστος ή Christian Zervos (Αργοστόλι 1889-Παρίσι 1970) αναδείχτηκε στο Παρίσι την εποχή του Μεσοπολέμου με το περιοδικό «Cahiers d’ Art», το οποίο ίδρυσε το 1926 και εξέδιδε έως το 1960, ένα από τα μακροβιότερα μοντερνιστικά περιοδικά, αφού αριθμεί 97 τεύχη.
Εκτός από συλλεκτικές εκδόσεις για σπουδαίους ζωγράφους, γλύπτες αλλά και αρχιτέκτονες όπως ο Λε Κορμπιζιέ, συνέβαλε με τις ογκώδεις εκδόσεις του στη διάδοση της αρχαιοελληνικής τέχνης -ειδικότερα της προϊστορικής-, καθώς και στον επαναπροσδιορισμό των αρχαίων πολιτισμών, μέσα στο πλαίσιο του μοντερνισμού.
Ο Ζερβός εκκινούσε πάντοτε συσχετίζοντας τις διαχρονικές, οικουμενικές μορφολογικές τάσεις με τις λεγόμενες «πρωτόγονες» ή «αρχαϊκές» τέχνες και τα «αρχέγονα» ένστικτα της ανθρωπότητας. Πρότεινε έτσι μια νέα οπτική πάνω στα αρχαιολογικά ευρήματα, η οποία τα ενεργοποιούσε στο παρόν, εγγράφοντας τη μοντέρνα τέχνη μέσα σε μια ιστορική προοπτική.
Με τον τρόπο του ενέπνευσε την αρχαϊκή στροφή της μοντέρνας τέχνης προς την «πρωτόγονη τέχνη του Αιγαίου» και σε έργα που μέχρι τότε δεν τους έδιναν ιδιαίτερη σημασία, όπως τα κυκλαδικά ειδώλια.
Για την έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη άδειασε κυριολεκτικά από τις συλλογές του το Μουσείο Zervos στη μικρή πόλη του Βασελέ. Για να έχουμε την ευκαιρία να δούμε στην Αθήνα 60 σπάνια και μοναδικά έργα μοντέρνας τέχνης από την προσωπική συλλογή του Ζερβός, που έχουν την υπογραφή των Ματίς, Μιρό, Πικάσο, Καλντέρ, Καντίνσκι, Γκίκα, Σκλάβου, Τζακομέτι, Ελιόν, Λεζέ κ.ά.
Αυτή η ενότητα πολύ ωραία και σωστά πλαισιώνεται στην αίθουσα του Μουσείου Μπενάκη από χρονολόγιο, από αντίτυπα των «Cahiers d’ Αrt», από φωτογραφικά ντοκουμέντα των αρχαιολογικών του ερευνών και των ταξιδιών του στη Μεσόγειο, καθώς και από τα ογκώδη άλμπουμ του για τις Κυκλάδες, την Κρήτη, τη Σαρδηνία.
Από το ταξίδι επιστροφής στην Ελλάδα εκδίδει το βιβλίο «L’ art en Grece» το 1934, ένα είδος μανιφέστου υπέρ της αρχαϊκής στροφής για τη μοντέρνα τέχνη. Τότε κυκλοφορεί επίσης τον πρώτο τόμο από τον εκτενή κατάλογο του έργου του Πικάσο.
Η σχέση αυτή εξασφαλίζει στον Ζερβός αναγνώριση και επιτυχία, διευρύνοντας τον κύκλο των καλλιτεχνών που συναναστρεφόταν και συνεργαζόταν μαζί τους. Ο ίδιος ανέδειξε και Ελληνες πρωτοποριακούς δημιουργούς, όπως ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Μιχάλης Τόμπρος, ο Γεράσιμος Σκλάβος.
Πηγή:efsyn.gr