Με την παραλλαγή που παρουσιάζονται στα ποντιοχώρια της Κοζάνης έχουν κερδίσει μια θέση στον κατάλογο της UNESCΟ για την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά.
Ο φυσικός τους… χρόνος είναι το Δωδεκαήμερο, η περίοδος δηλαδή από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα, οπότε και οι θίασοι βγαίνουν στους δρόμους πόλεων και χωριών χορεύοντας και αυτοσχεδιάζοντας. Οι Μωμόγεροι, το ποντιακό εθιμικό δρώμενο, έχουν αγαπηθεί όπου υπάρχουν Έλληνες. Και στη μακρινή Αυστραλία ακόμα.
Και μπορεί να έχουμε αφήσει αρκετά πίσω μας τις γιορτές, όμως ο θίασος θα κάνει και φέτος την εμφάνισή του στη Μελβούρνη, στη μεγαλύτερη γιορτή ελληνικού πολιτισμού που γίνεται στην Αυστραλία, στο Φεστιβάλ «Αντίποδες» που φέτος γίνεται 36 ετών.
Για την ακρίβεια, από το 2018 οι Μωμόγεροι δίνουν το παρών στο φεστιβάλ. Έξι χρόνια μετά ο Θεόδωρος Κουσαλίδης από τον Ποντιακό Μορφωτικό Σύλλογο Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου επέστρεψε στη Μελβούρνη συνοδεύοντας τη φετινή αποστολή, η οποία είναι καλεσμένη της Ποντιακής Εστίας. Και για να μην αφήσει καμία αμφιβολία, το έγραψε και στην μπλούζα που φοράει: «Οι Μομωέρ’ ταξίδεψαν και ήρθαν ‘ς σην Εστίαν. Αντάμωμαν εφτάμ’ εμείς αδά ‘ς σην ξενιτείαν».
Μιλώντας στον Νέο Κόσμο, ο Θεόδωρος Κουσαλίδης αναφέρθηκε στην πρόεδρο της Μέριμνας Ποντίων Κυριών Ωκεανίας, η οποία είναι και στέλεχος στην «Ποντιακή Εστία», τη Λίτσα Αθανασιάδου. «Γνωριστήκαμε το 2000 και από τότε ξεκίνησε δειλά-δειλά η κουβέντα το πώς να ερχόμασταν με τους Μωμόγερους στην Αυστραλία. Και εμείς θέλαμε πάρα πολύ και αυτοί επίσης και έγινε πράξη το 2018», εξήγησε.
Άλλωστε, το σωματείο από τότε που ιδρύθηκε, το 1976, έβαλε ως στόχο να καλεί ιστορικούς, καλλιτέχνες και άλλες προσωπικότητες από την Ελλάδα για εκδηλώσεις που αφορούν την ποντιακή παράδοση, αλλά και το ζήτημα της Γενοκτονίας.
«Συμβάλλουμε και εμείς στη διάδοση του εθίμου σε όλο τον κόσμο» είπε για τους Μωμόγερους ο Θεόδωρος Κουσαλίδης, ο οποίος τόνισε ότι το έθιμο έχει διονυσιακό χαρακτήρα. Όπως εξήγησε, έχουν διασωθεί γύρω στις 55 παραλλαγές, «ωστόσο ο ρυθμός είναι κοφτός και πολεμικός, και είναι ο ίδιος σε όλες».
Και συνέχισε μιλώντας στον Νέο Κόσμο: «Για να γίνει το δρώμενο πρέπει να υπάρχουν τα βασικά όργανα, όπως η λύρα και το αγγείο, και ο τραγουδιστής. Εκτός από τους χορευτές συμμετέχουν και άλλα μέλη του θιάσου, όπως ο γέρος και η γριά που συμβολίζουν τον παλιό χρόνο, καθώς και οι νύφες που συμβολίζουν τον νέο χρόνο και την αναγέννηση της φύσης.
Υπάρχει επίσης ο χαρακτήρας του διαβόλου, ο οποίος παίζει σατιρικό ρόλο στο έθιμο. Αυτό το δρώμενο έχει τροχιά προχριστιανική και δεν συνδέεται με την Εκκλησία. Η ιστορία περιλαμβάνει την κλοπή της νύφης από έναν Μωμόγερο και την εξέταση της “ζημιάς” από έναν γιατρό, ενώ ο αστυνομικός επιβάλει πρόστιμο στον κλέφτη».
Στη Μελβούρνη για να συνοδεύσουν τους Μωμόγερους που θα εμφανιστούν το απόγευμα της Κυριακής, στη Lonsdale, βρίσκονται ο λυράρης Νίκος Κοκκινίδης, ο Σωτήρης Θεοδωρίδης που παίζει το αγγείο και ο τραγουδιστής Γιάννης Κατωτοικίδης.
Οι νεαροί καλλιτέχνες εντυπωσιάστηκαν από την ανταπόκριση των ομογενών: «Βλέποντας το κέφι και τη χαρά στα πρόσωπα των νέων που χόρευαν στην εκδήλωση της “Ποντιακής Εστίας” όταν παίζαμε ήταν πολύ συγκινητικό. Δεν ήταν ότι απλά διασκέδαζαν, το ζούσαν με πάθος και διέκρινες την περηφάνια για την καταγωγή τους. Αυτό είναι κάτι που δεν το βλέπεις στους Πόντιους στην Ελλάδα, ίσως γιατί εκείνοι είναι στον τόπο τους ενώ εδώ η απόσταση μεγεθύνει τα συναισθήματα», ανέφερε ο Νίκος Κοκκινίδης.
