Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.
*Έρευνα : Μανιώ Μάνεση
Ημέρα της εθνικής επετείου. Εκατόν ένα χρόνια μετά την 25η Μαρτίου 1821, η χώρα είναι αντιμέτωπη με ανατροπές και απώλειες…
ΑΘΗΝΑΙ
- ΟΧΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ, ΑΛΛΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ
«Δεν επιδιώκομεν δε και την ανατροπήν της κυβερνήσεως ταύρης εφ’ όσον δεν εξασφαλισθή η διαδοχή αυτής, ουχί διά προτύπων αλλά διά πολιτικής κατευθύνσεως. Ουχί διά πειραματισμών αλλά διά προηγουμένης αποφάσεως της Συνελεύσεως επί της τηρηθησομένης κατευθύνσεως. Εφ’ όσον τούτο δεν γίνεται, θα ήτο ανάξιο, ο ζητών κυβερνητικήν μεταβολήν, ήτις θα ήγεν απλώς ίνα οι διάδοχοι της κυβερνήσεως πλειοδοτήσουν εις ηττοπαθή διάθεσιν και εις συμπλήρωσιν της επελθούσης καταστροφής, εν τη διεθνεί θέσει της Ελλάδος»
ΑΘΗΝΑΪΚΗ
- Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
«Η ιστορία των εκατόν αυτών ετών ανήκει ακόμη εις τον κύκλον των κομματικών συζητήσεων. Ούτε είνε παράδοξον ότι ευρίσκονται άφθονοι οι προχειρολογούντες αρνηταί, οι αμείλικτοι επικριταί, οι απαισιόδοξοι. Αλλ’ αι γεννεαί, που διεδέχθησαν τους επικούς αγωνιστάς του 21, η σημερινή ιδίως γεννεά, θα δικαιωθούν μίαν ημέραν»
- Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΟΠΩΣ ΕΠΕΨΗΦΙΣΘΗ ΥΠΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΔΙΑ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΘΗ – ΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΗ ΜΕ ΤΑ ΔΙΔΡΑΧΜΑ, ΜΟΝΟΔΡΑΧΜΑ ΚΑΙ ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΛΕΠΤΑ
ΕΘΝΟΣ
- ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΔΙΑ ΤΟ ΠΑΡΟΝ
«Αν διεπράχθησαν εγκληματικά λάθη εις βάρος της εθνικής υποθέσεως υπό των αναξίων διαχειριστών της υπάρχουν εκείνοι, που θα δεχθούν πάσαν θυσίαν διά να μη υποστή τας συνεπείας των σφαλμάτων η Πατρίς. Με την πεποίθησιν αυτήν αντιδρούν κατά της αγωνίας της κατεχούσης τας ψυχάς των οι εορτάζοντες την 25ην Μαρτίου, διά να αντλήσουν εκ του παρελθόντος διδάγματα διά το παρόν»
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
- ΜΕΤΑ ΕΝΑ ΑΙΩΝΑ
«Οι καρποί των αγώνων μας χάνονται. Η Ασία μας αφαιρείται, η Θράκη ψαλιδίζεται, τα Δωδεκάνησα υποδουλώνονται. Αυτά τα θεμέλια της Ελλάδος σείονται. Η διχόνοια μαίνεται. Η απόγνωσις κατέχει τας ψυχάς. Και τα βλέμματα με αγωνίαν αναζητούν εις τον ορίζοντα τον άνδρα, ο οποίος θα έσωζεν από την καταστροφήν! Διότι και πάλι επεκράτησαν τα μίση, αι διχόνοιαι, τα πάθη, οι εγωϊσμοί, αι ιδιοτέλειαι, αι αυθαιρεσίαι, όλαι τέλος αι αποσυνθετικαί δυνάμεις, τας οποίας είχε χαλιναγωγήσει μία ηρωϊκή στιγμή»
- Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΝ
ΕΜΠΡΟΣ
- Ο ΚΕΜΑΛ ΕΔΕΧΘΗ ΤΗΝ ΑΝΑΚΩΧΗΝ – ΑΛΛΑ ΜΕ ΑΜΕΣΟΝ ΕΚΚΕΝΩΣΙΝ
- ΤΟΝ ΟΡΚΟΝ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ
«Δεν γνωρίζομεν ποία είνε η απάντησις του εχθρού. Αλλ’ εις τους όρους της Αγκύρας απήντησεν ήδη η Ελλάς με τον φρικτόν όρκον του Εικοσιένα! Όρκον, του οποίου η τήρησις δίδουσα την ριζικήν λύσιν εις το ελληνικόν – το Ανατολικόν ζήτημα, θα στεφανώση το αθάνατον έργον εκείνων. Η Ελλάς ήτις μόνη και αβοήθητος και ασύντακτος εδυναμίτισε το ισχυρότατον τότε οικοδόμημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αυτή και πάλιν σήμερον μόνη και αβοήθητος και προδιδομένη υπό των φίλων της και των Συμμάχων της αλλά με την βοήθειαν μόνον του Θεού της και των τέκνων της καταφέρει το τελειωτικόν κτύπημα εις το ασπαίρον υπό τους πόδας της θηρίον»
ΕΣΠΕΡΙΝΗ
- ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΗΝΩΜΕΝΟΝ ΒΑΔΙΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ ΤΟΥ
ΕΣΤΙΑ
- Η ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ
«Η Επανάστασις του 1821 δεν εξητάσθη ακόμη από απόψεως ψυχολογικής. Και όμως, αυτή είνε η κυριωτέρα της άποψις : η ψυχική. Διότι με την ψυχήν ηγωνίσθη, η ψυχή ενίκησε. […] Αυτή η πίστις, γιγάντιος εθνικός μοχλός, ανυπολόγιστος δυναμική ώθησις, ασυλλήπτου αποτελεσματικότητος τονωτικόν, παρουσιασθή άλλην μίαν φοράν εις μίαν άλλην ίσην σχεδόν περίοδον από του 1912 έως το 1921»
ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ
- 25Η ΜΑΡΤΙΟΥ
«Δεν συνετελέσθη το έργον της απελευθερώσεως του εδάφους το οποίον διεκδικούμεν δι’ ιεράς κληρονομίας. Αλλ’ η σημερινή πανήγυρις δεν τελείται χάριν αυτού. Τελείται χάριν του ελληνικού ηρωϊσμού, είνε πανήγυρις των υψηλών αρετών της ελληνικής φυλής, είνε η κατ’ εξοχήν εορτή της ελληνικής λόγχης. Ας μη αναδράμωμεν σήμερον εις το παρελθόν. Αλλ’ ας συγκεντρώσωμεν τον νουν εκεί όπου λάμπει ο χάλυψ της λόγχης, την οποίαν κρατούν εις τα χέρια των τα τέκνα της Ελλάδος»
ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ
- Η ΜΕΓΑΛΗ ΗΜΕΡΑ
«Η επέτειος της Εθνικής Ανεξαρτησίας μας, ευρίσκει ημάς, όπως μας ευρίσκει. […] Παρά ταύτα όμως η σημερινή επέτειος δέον να διατηρήση όλην την λαμπρότητα και την γοητείαν αυτής, και να επαναφέρη τας αναμνήσεις της επταετούς Εποποι:ιας καθ’ ην υπό δυσκολωτάτας συνθήκας εξετυλίχθη το μέγα και πλήρες φρίκης, αλλά και ενθέων κατορθωμάτων δράμα, το οποίον έκλεισε την νέαν Ελληνικήν ιστορίαν, και ανέδειξε την προς την θεάν Ελευθερίαν πίστιν, τόσον υπερτέραν παντός άλλου αισθήματος»
- Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
ΠΑΤΡΙΣ
- ΤΑ ΠΑΛΗΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ
«Η τιμή, το ένδοξον παρελθόν του έθνους ημών, δεν είνε δυνατόν να μας επιτρέψη μίαν άμαχον και άδοξον υποστολήν της Ελληνικής Σημαίας, εκεί όπου έστησαν τα παλληκάρια μας. Θα δώσωμεν και ημείς την υπερήφανον απάντησιν την οποίαν έδωκεν ο τελευταίος ημών Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Παλαιολόγος εις τας προτάσεις περί παραδόσεως του πανισχύρου Κατακτητού»
ΠΟΛΙΤΕΙΑ
- ΚΕ’ ΜΑΡΤΙΟΥ
«Έν έτος επί πλέον του αιώνος παρήλθεν από την ημέραν, κατά την οποίαν ανεπετάσθη το λάβαρον της Λαύρας. Τριάκοντα τρεις δοξασμέναι σημαίαι ελληνικών συνταγμάτων αναρριπίζονται σήμερον από τα κράσπεδα του Βιθυνικού Ολύμπου μέχρι των οχθών του Μαιάνδρου. Αχνίζει ακόμη η Μικρασιατική γη από το πλούσιον, πρόσφατον αίμα των Ελλήνων. Οι αγώνες δεν ετερματίσθησαν. Η μελάνη των γραφείων των Διασκέψεων είναι βωβή εκεί, όπου λαλεί η φωνή του αίματος προς το παντοδύναμον και αλάθητον ένστικτον μιας ζώσης φυλής»
ΠΡΩΪΝΗ
- ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΙ
«Η μεγαλειτέρα αυτοθυσία χαρακτηρίζει τον Έλληνα προκειμένου περί Πατρίδος. Συνεισφέρει υπερηφάνως ό,τι δύναται. Αυτή είνε η μεγάλη διαφορά μεταξύ αυτού και των άλλων Λαών της Ευρώπης. Και ζων και θνήσκων, την Πατρίδα συλλογίζεται […] Αυτά εσκέφθησαν θνήσκοντες οι Ζάππαι, ο Αβέρωφ, ο Συγγρός, ο Πάγκας και τόσοι άλλοι. Και το κατ’ εξοχήν αυτό έργον, το οποίον υπάρχει συμφυές με την Ελληνικήν ψυχήν, ευρέθησαν πληρεξούσιοι της Εθνοσυνελεύσεως να το αρνηθούν, να το διαψεύσουν, να το αμαυρώσουν διά της μαύρης ψήφου των!»
ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ
- 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 1821
«Αλλά η Ελλάς δικαιούται και δι’ ένα άλλον πρόσθετον λόγον να ενθυμηθή σήμερον την μεγάλην της επέτειον. Μία νέα Ιερά Συμμαχία ίσταται έτοιμος να στραγγαλίση τα δίκαιά της τα απαράγραπτα. Ματαίως δε στρέφει το απηλπισμένον της βλέμμα προς όλα τα σημεία του ορίζοντος διά να ίδη τους ευγενείς ιδεολάτρας οι οποίοι θα τείνουν την χείρα των προς την πνευματικήν των μητέρα, κατά την κρίσιμον ταύτην ώραν»
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
- Η ΕΠΙΨΗΦΙΣΙΣ ΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΕΙΝΕ ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΠΤΩΧΟΥ ΛΑΟΥ
- Η 25 ΜΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΚΑΙ Η ΠΕΙΝΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
«Αι λαϊκαί μάζαι στενάζουν, πενθούν, πεινούν δυστυχούν από την πολιτικήν του, οι φυλακές δε του Βόλου μαρτυρούν πως ισχύουν εις την ελευθερωθείσαν το 21 Ελλάδα αι συνταγματικαί Ελευθερίαι. Ο σημερινός εορτασμός, ενώ πράγματι άλλοτε υπό το κράτος της αγνοίας και των προλήψεων επροκάλη ρίγη ενθουσιασμού, εφέτος εις κάθε γωνίαν, όταν αι σάλπιγγες θα ηχούν τα εμβατήρια, αι χήραι και τα ορφανά του πολέμου θα καταρώνται τον Δολοφόνον, οι εργάτες θα αποδοκιμάζουν τον Τύραννον, οι χωρικοί θα αναθεματίζουν τον Φορομπήχτην»
ΣΚΡΙΠ
- ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΩΧΗΝ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΕΡΑ
«Η αιωνία Ελλάς, δημιουργός των πεπρωμένων της, μήτηρ των τυχών της, εορτάζει σήμερον την ωαρίαν τελετήν της δυνάμεώς της. Διότι η ελευθερία και ο αγών, ο πόθος προς τας θυσίας είναι η δύναμις της Ελληνικής ψυχής. Τον πόθον αυτόν κληρονομούν αι Ελληνικαί γενεαί, διαδεχόμεναι αλλήλας, τον πόθον αυτόν διατηρούν διά να παραδώσουν εις τους επερχομένους»