Γράφει ο Κωνσταντίνος – Τιμολέων Τόλιας
Αμυντικός Αναλυτής ΘΠΕ
Σε “chicken game” εξελίσσεται αυτές τις ημέρες η εικονική αναμέτρηση των ελληνικών και τουρκικών αεροναυτικών δυνάμεων στην περιοχή του Ν.Α Αιγαίου και στην Ανατολική Μεσόγειο. Από όσα έχουν γίνει γνωστά οι δύο χώρες έχουν συγκεντρώσει ισχυρές αεροναυτικές δυνάμεις προσπαθώντας η κάθε μια από την πλευρά της να κερδίσει το τακτικό και επιχειρησιακό πλεονέκτημα.
Αν επιχειρούσαμε να «τρέξουμε» ένα σενάριο όπου η εικονική αναμέτρηση θα μετατρέπονταν σε πραγματική θα είχαμε να κάνουμε τις εξής παρατηρήσεις:
Εν πρώτοις, πρέπει να τονισθεί το στρατηγικό πλεονέκτημα που απολαμβάνει η τουρκική πλευρά στην θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Ρόδου και δυτικά της Κύπρου. Σε αυτό το θέατρο επιχειρήσεων ο αντίπαλος “παίζει στην έδρα του” για να δανειστούμε έναν όρο από το ποδόσφαιρο, κάτι που καθιστά την δυνατότητα ανάληψης δράσης από ελληνικής πλευράς δυσχερής. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν περιθώρια επιτυχούς δράσης, υπό τον όρο η ελληνική πλευρά να κινηθεί έξυπνα, με σαφές σχέδιο και έχοντας λάβει την εντολή ή έστω την άδεια να χτυπήσει πρώτη αν κάτι τέτοιο απαιτηθεί.
Ας υποθέσουμε πως το τουρκικό σκάφος ερευνών “Oruc Reis” κινηθεί εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Η καλύτερη κίνηση από ελληνικής πλευράς θα ήταν η αποστολή σκάφους του ΛΣ που θα το καλούσε να εξέλθει της περιοχής. Αν αυτό αποτύγχανε και οι Τούρκοι απλώς αγνοούσαν τις εκκλήσεις του ελληνικού σκάφους(όπερ και το πιθανότερο) υπάρχουν η επιλογές ρίψης προειδοποιητικών πυρών, απόπειρας παρεμπόδισης δια επακούμβησης ή εμβολισμού ή κοπής των καλωδίων έρευνας του σκάφους. Είναι βέβαιο πως η τουρκική πλευρά, αισθανόμενη πως έχει το πλεονέκτημα, δεν θα υποχωρούσε και θα αντιδρούσε με δυναμικό τρόπο σε ανάλογη περίπτωση. Αν το σκάφος του ΛΣ χτυπηθεί από τις τουρκικές δυνάμεις, δεν απομένει άλλη επιλογή στις ελληνικές δυνάμεις παρά να απαντήσουν με τον ίδιο τρόπο.
Ο τρόπος που θα πρέπει να επιλεγεί δεν μπορεί να είναι άλλος παρά η προσβολή της τουρκικής δύναμης που συνοδεύει το ερευνητικό με την μέγιστη ισχύ πυρός ήτοι της μαζικής εκτόξευσης αντιπλοϊκών βλημάτων από φρεγάτες και πυραυλακάτους, εξαπόλυσης τορπιλών από τα παραπλέοντα υποβρύχια και προσβολών από αεροσκάφη της Π.Α που θα κρατούνται σε ετοιμότητα για αυτό τον σκοπό.
Σε κάθε άλλη περίπτωση θα ήταν σαν να αφήναμε στην τουρκική πλευρά την δυνατότητα πρώτου πλήγματος με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Ο ελληνικός στόλος στην παρούσα φάση διαθέτει την υπεροχή, καθώς έχει στο δυναμικό του τα βλήματα MM-40 Exocet Block III επί των ΤΠΚ Super Vita με βεληνεκές τα 180 χλμ, εκτός της εμβέλειας των αντίστοιχων τουρκικών όπλων.
Ακόμα και οι μη εκσυγχρονισμένες φρεγάτες τύπου “S” αποτελούν υπολογίσιμο παράγοντα σε αυτό το σενάριο λόγω των 8 βλημάτων εναντίον πλοίων AGM-84D/G Block 1c που φέρουν. Την εξαπόλυση βλημάτων εναντίον πλοίων θα ακολουθήσει πιθανώς προσέγγιση της ελληνικής ναυτικής δύναμης προς την αντίστοιχη τουρκική ώστε να εμπλακεί μαζί της σε ναυμαχία κλασικού τύπου με σκοπό να την αποτελειώσει. Σε αυτήν την περίπτωση σημαντικό θα είναι ο ρόλος του ναυτικού πυροβολικού. Στην ισχύ πυρός του ελληνικού στόλου συμπεριλαμβάνονται 4 πυροβόλα Mk45 των 127 χλστ επί των φρεγατών MEKO 200HN και μεγάλος αριθμός πυροβόλων OTO Melara Combatto/Super Rapid των 76 χλστ επί ποικιλίας πλοίων και σκαφών.
Κυρίαρχο έως καταλυτικό ρόλο θα παίξει η ικανότητα της Πολεμικής Αεροπορίας να υποστηρίξει αποτελεσματικά τις ναυτικές επιχειρήσεις και να επιβάλλει καθεστώς τουλάχιστον τοπικής αεροπορικής υπεροχής πάνω και πέριξ της ελληνικής ναυτικής δύναμης ώστε να την προστατέψει από επιθέσεις όπλων αέρος-επιφανείας ‘stand off’ που θα επιχειρηθούν να εξαπολυθούν από τα αεροσκάφη F-16C/D και F-4E Terminator 2020 της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας(THK).
Ο όγκος εργασίας πέφτει αναγκαστικά στην 115 ΠΜ στην Σούδα με αεροσκάφη F-16C/D Block 52+ και στην 133 ΣΜ στο Καστέλι Ηρακλείου όπου μετασταθμεύουν αεροσκάφη F-16 από άλλες ΠΜ της Π.Α. Οι βάσεις αυτών των αεροσκαφών(Σούδα, Καστέλι) βρίσκονται επαρκώς προστατευμένες στην Κρήτη, καλυπτόμενες από αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες κατευθυνόμενων βλημάτων S-300PMU-1 με έδρα την 126 ΣΜ στο Ηράκλειο και χώρους ανάπτυξης στην Κεντρική και Ανατολική Κρήτη και Μοίρα Κατευθυνόμενων βλημάτων Patriot PAC-3 με βλήματα MIM-104D PAC-2GEM στην Δυτική Κρήτη.
Τα F-16 της Σούδας μπορούν να φέρουν τις Σύμμορφες Δεξαμενές Καυσίμου(CFT) που τους παρέχουν αυξημένη εμβέλεια και συνεπώς δυνατότητα παραμονής σε απομακρυσμένες περιοχές τα δε όπλα τους περιλαμβάνουν τόσο τα βλήματα αέρος-άερος μέσου βεληνεκούς AIM-120C-5/7 AMRAAM όσο και τα ίδιου ρόλου AIM-2000 IRIS-T μικρής εμβέλειας συνδυαζόμενα με συστήματα απεικόνισης επί κράνους JHMCS. Δυστυχώς τα -Block 52+ στερούνται του συστήματος ζεύξης δεδομένων Link-16, το οποίο διαθέτουν τα εκσυγχρονισμένα F-16C/D της THK, γεγονός που συνιστά δεδομένα μειονέκτημα για την ελληνική πλευρά.
Σημαντικός θα είναι ο ρόλος τόσο του επίγειου Συστήματος Αεροπορικού Ελέγχου(ΣΑΕ), όσο και των αεροσκαφών έγκαιρης προειδοποίησης EMB-145 Erieye, που καλούνται να προσφέρουν έγκαιρη αποκάλυψη των εχθρικών κινήσεων, ώστε το Εθνικό Κέντρο Αεροπορικών Επιχειρήσεων(ΕΚΑΕ) του Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας(ΑΤΑ) να μπορέσει να κατευθύνει με ακρίβεια το φίλιο σύστημα επίγειας και εναέριας αεράμυνας προς τους εχθρικούς σχηματισμούς.
Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στα υποβρύχια(Υ/Β) των δύο πλευρών που θα επιχειρήσουν σε αποστολές Θαλάσσιας Άρνησης μέσω της προσβολής των εχθρικών σκαφών επιφανείας αλλά και των υποβρυχίων της άλλης πλευράς. Σε αυτόν τον τομέα ο ελληνικός στόλος υποβρυχίων υπερέχει ποιοτικά λόγω της ύπαρξης στο δυναμικό του των υποβρυχίων Type 214. Ευχής έργον θα ήταν ο εξοπλισμός τους με σύγχρονες τορπίλες, όπως οι DM2A4 Seehake αλλά προς τον παρόν θα αρκεστούν στις παλιότερες DM2A2 SUT, γεγονός που περιορίζει την εμβέλεια της επιχειρησιακής τους εκμετάλλευσης.
Στην περίπτωση που η Τουρκία θέλει να «τραβήξει παραπέρα το σκοινί» και να επιχειρήσει κατάληψη του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου στο παιχνίδι μπαίνουν και οι χερσαίες δυνάμεις. Πιο συγκεκριμένα εναντίον των νησιών Μεγίστη, Στρογγύλη και Ρω αναμένεται να επιχειρήσουν 1 ή 2 τάγματα Καταδρομών του τουρκικού στρατού(TKK), μεταφερόμενα με ελικόπτερα, πιθανώς ένα τάγμα Πεζοναυτών του τουρκικού ναυτικού(TDK) καθώς και ομάδες ειδικών επιχειρήσεων SAT/SAS του TDK. Την όλη επιχείρηση θα υποστηρίζουν μαχητικά αεροσκάφη της THK, επιθετικά ελικόπτερα T129 ATAK, ΑΗ-1P/S Cobra και AH-1W Supercobra της τουρκικής αεροπορίας στρατού καθώς και πυροβολικό στην μορφή Α/Κ πυροβόλων Firtina, Ρ/Κ πυροβόλων Panter και ρουκετοβόλων T-122 Sakarya και T-300 Kasigra. Παρά την φαινομενική του αδυναμία, το Καστελόριζο δεν είναι εύκολος στόχος, καθώς στο νησιωτικό σύμπλεγμα σταθμεύουν ισχυρές για το μέγεθος του χώρου, δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού(ΕΣ) στην μορφή της Διοίκησης Άμυνας Νήσου(ΔΑΝ) Μεγίστης με επάρκεια μέσων και προσωπικού ενώ ενισχύσεις δύνανται να αποσταλούν από γειτονικές νήσους(Ρόδο). Περισσότερες λεπτομέρειες επ’ αυτού κρίνεται σκόπιμο να μην αναφερθούν για λόγους σεβασμού στο εθνικό απόρρητο.
Επιγραμματικά θεωρούμε πως η ελληνική πλευρά πρέπει να έχει βάσιμες ελπίδες επικράτησης σε μια σύγκρουση στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο και στην περιοχή του Καστελόριζου, οι οποίες μπορούν να επαυξηθούν, αναλόγως της στάσης που θα κρατήσει η πολιτική ηγεσία, αν δηλαδή αφήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις να πράξουν το καθήκον τους ή αν θα συρθεί πίσω από προσχήματα, δικαιολογίες και εκβιαστικά διλήμματα ώστε να αποφύγει την σύγκρουση προκειμένου να προστατέψει στην ουσία τον εαυτό της.
Κλείνουμε με την ευχή όλο αυτό που παρουσιάσαμε να παραμείνει απλώς σενάριο και να μην χρειαστεί να δοκιμαστεί η ορθότητα του στην πράξη.