Από το 1948 στο 1972, και την υπογραφή του Σερ Έντουαρντ Χιθ που σήμανε την είσοδο της Βρετανίας στην τότε ΕΟΚ, ως στο `90, όταν ένας Γάλλος, κι ένας Βρετανός, έσκαψαν τον τελευταίο όγκο βράχου που χώριζε τις δύο χώρες, στη σήραγγα της Μάγχης, γεγονότα και ιστορικές στιγμές έφεραν την Βρετανία κοντά στην Ευρώπη. Στιγμιότυπα όλα της ιστορίας που από σήμερα γυρίζει σελίδα. Και στη Ντάουνινγκ Στριτ οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις.
Προς θλίψη αρκετών Βρετανών το Μπιγκ-Μπεν δε θα ηχήσει όταν το Ηνωμένο Βασίλειο θα πει αντίο, όμως προτζέκτορας θα μετρά αντίστροφα στην Ντάουνιγκ Στριτ, όπου θα στηθεί ένα μικρό πάρτι.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον δήλωσε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο ότι η κυβέρνηση θα αρχίσει αμέσως δουλειά μετά το Brexit για να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες στη χώρα καθώς και να διαπραγματευτεί νέες εμπορικές συμφωνίες.
Στο ειδικό διάγγελμα που θα απευθύνει ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, αναμένεται να τονίσει «τη δυναμική που ξεδιπλώνεται μπροστά στον βρετανικό λαό, καθώς η χώρα εισέρχεται σε ένα νέο κεφάλαιο», και να καλέσει τους πολίτες να αρπάξουν την ευκαιρία για την οποία είχαν ψηφίσει στο δημοψήφισμα ώστε να προχωρήσουν μπροστά ενωμένοι.
Στην συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επικύρωση της συμφωνίας εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν συγκρατημένοι.
Ένα γνωμικό που πέρασε στην ιστορία χρησιμοποίησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προκειμένου να περιγράψει την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Δεν είμαι αισιόδοξος, ούτε απαισιόδοξος, είμαι αποφασισμένος» αυτήν την ιστορική ημέρα, είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επικαλούμενη τη ρήση του Ζαν Μονέ, που θεωρείται ο πατέρας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
«Η πείρα μας έχει διδάξει ότι η δύναμη δεν βρίσκεται σε μια έξοχη απομόνωση, αλλά στην απαράμιλλη ένωσή μας», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, έχοντας στο πλευρό της τους προέδρους άλλων δύο ευρωπαϊκών θεσμών, τον Σαρλ Μισέλ (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και τον Νταβίντ Σασόλι (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου), μερικές ώρες πριν από την επισημοποίηση του Brexit.
«Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο»
Απερχόμενοι από το Ευρωκοινοβούλιο Βρετανοί ευρωβουλευτές διοργάνωσαν πικ νικ με τίτλο «Have your cake and eat it» («Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο» χλευάζοντας την επωδό κατά τις συνομιλίες για τις μελλοντικές σχέσεις με την ΕΕ, αξιωματούχων των Βρυξελλών ότι η Βρετανία θέλει να έχει «και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο».
Ελάτε με τη βρετανική Σημαία της Ένωσης ( Union Jack ) να τραγουδήσουμε και τον πατριωτικό ύμνο «Γη της ελπίδας και της δόξας» καθώς και την επιτυχία του βρετανικού συγκροτήματος The Who του 1971 «Won’t get fooled again» («Δεν θα μας ξεγελάσετε ξανά»), κάλεσε η Λούσι Χάρις, απερχόμενη ευρωβουλευτής, η οποία εκπροσωπούσε στο Στρασβούργο το κόμμα του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.
‘Εκαψαν σημαία της ΕΕ- Αψιμαχίες οπαδών του Brexit και του Remain
Περίπου 200-300 υποστηρικτές της ΕΕ βρέθηκαν αντιμέτωποι με τα γιουχαΐσματα οπαδών του Brexit, καθώς πραγματοποίησαν πορεία από την Ντάουνινγκ Στριτ στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Λονδίνο. Αστυνομικοί παρατάχθηκαν για να κρατήσουν σε απόσταση τις δύο ομάδες.
Σκωτία: Ελπίδα για καλύτερο μέλλον
Η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον από το Εδιμβούργο, τόνισε ότι θέλει να επικεντρωθεί σε κάτι περισσότερο σημαντικό, την ελπίδα. «Ελπίζω σε ένα καλύτερο μέλλον. Ένα μέλλον στο οποίο ο δρόμος μας ως χώρας καθορίζεται από τους ανθρώπους που ζουν εδώ» είπε, ενώ επανέλαβε ότι η ίδια εξακολουθεί να θέλει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος εντός του 2020, αλλά αναγνώρισε ότι κάτι τέτοιο ίσως να μη συμβεί πριν από τις βουλευτικές εκλογές στη Σκοτία, το 2021.
Μίγμα αισιοδοξίας και μεταμέλειας στα πρωτοσέλιδα
Ναι, τα καταφέραμε!», γράφει η Daily Express, ταμπλόιντ ένθερμη της αποχώρησης της Βρετανίας.
«Νέα αυγή για τη Μεγάλη Βρετανία», είναι ο τίτλος της Daily Mail, μιας άλλης εφημερίδας που είναι υπέρ του Brexit. «Στις 11 το βράδυ το περήφανό έθνος μας θα αποχωρήσει επιτέλους από την ΕΕ-πάντα φίλη με την Ευρώπη, αλλά ελεύθερη και ξανά ανεξάρτητη έπειτα από 47 χρόνια».
A 2019 cartoon of Mother Europe with her children. France reaches out to Britain, who wanders away. #Brexit pic.twitter.com/grMldngZyD
— The French History Podcast (@FrenchHist) January 31, 2020
Η αριστερή εφημερίδα The Guardian, που έχει εκφράσει την προτίμησή της για παραμονή στην ΕΕ, έχει τίτλο «Το μικρό νησί», ενώ χαρακτηρίζει το Brexit «το μεγαλύτερο στοίχημα εδώ και μία γενιά».
Για τους Financial Times «η Βρετανία κάνει υπόκλιση και εγκαταλείπει την ΕΕ με ένα μίγμα αισιοδοξίας και μεταμέλειας».
Το 53% επιθυμεί την παραμονή
Οι δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν ότι σχεδόν το 53% των Βρετανών ψηφοφόρων επιθυμεί την παραμονή της χώρας στην ΕΕ, υπενθυμίζουν Βρετανοί αναλυτές, δίνοντας ως τελικό ποσοστό υπέρ της εξόδου ,το 47%.
Στο δημοψήφισμα για το Brexit το 2016 το 52% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της εξόδου της χώρας από την ΕΕ. Η πλειοψηφία των πολιτών στη Σκωτία και στη Βόρεια Ιρλανδία ψήφισε κατά της εξόδου.
Τι θα αλλάξει από την 1η Φεβρουαρίου
Το Brexit θα πραγματοποιηθεί τα μεσάνυκτα της Παρασκευής (ώρα Βρυξελλών), δηλαδή 1.317 ημέρες μετά την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την ΕΕ. Τι θα αλλάξει από την 1η Φεβρουαρίου;
Οι καθημερινές συναλλαγές μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα συνεχιστούν χωρίς αλλαγή ως το 2020. Στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου των 11 μηνών Λονδίνο και Βρυξέλλες θα διαπραγματευθούν τη μελλοντική τους σχέση. Ωστόσο ήδη από την 1η Φεβρουαρίου θα υπάρξουν κάποιες πρακτικές αλλαγές.
66 εκατομμύρια κάτοικοι λιγότεροι
Την Παρασκευή τα μεσάνυκτα η ΕΕ θα χάσει για πρώτη φορά ένα κράτος μέλος της, το οποίο είναι ένα από τα πιο πλούσια και πιο μεγάλα της Ένωσης.
Με την αποχώρηση 66 εκατομμυρίων κατοίκων, η ΕΕ θα μειωθεί στα περίπου 446 εκατομμύρια. Το έδαφός της θα μειωθεί κατά 5,5%.
Αν κάποτε η Βρετανία αποφασίσει να επιστρέψει στην ΕΕ, θα πρέπει να ακολουθήσει κανονικά την ενταξιακή διαδικασία.
Οι θεσμοί
Έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κατέβει η σημαία της Βρετανίας κάτι που θα συμβολίσει και μια πραγματική αλλαγή: αποχωρώντας από την ΕΕ η Βρετανία θα γίνει «τρίτη χώρα».
Κανένας από τους 73 Βρετανούς ευρωβουλευτές που εξελέγησαν τον Μάιο του 2019 δεν θα επιστρέψει στο Στρασβούργο. 46 από τις έδρες τους θα κρατηθούν για τα νέα κράτη μέλη και οι 27 θα αναδιανεμηθούν σε άλλες χώρες.
Το Λονδίνο δεν θα έχει πλέον δικαίωμα να προτείνει Ευρωπαίο επίτροπο.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα καλείται στις ευρωπαϊκές συνόδους, ενώ τα μέλη της βρετανικής κυβέρνησης δεν θα συμμετέχουν στις υπουργικές διασκέψεις.
Ως πολίτες τρίτης χώρας οι Βρετανοί δεν θα μπορούν πλέον να εργάζονται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πολλοί εξ αυτών έχουν ήδη λάβει διπλή υπηκοότητα για να μπορέσουν να παραμείνουν στα πόστα τους.
Αντίθετα η Βρετανία θα συνεχίσει να καταβάλει τα χρήματα που προβλέπεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου.
Δικαιώματα πολιτών
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 1,2 εκατομμύριο Βρετανοί ζουν σε χώρες της ΕΕ, κυρίως στην Ισπανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία.
Σύμφωνα με τη βρετανική στατιστική υπηρεσία, 2,9 εκατομμύρια πολίτες από τις 27 χώρες της ΕΕ ζουν στη Βρετανία, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 4,6% του πληθυσμού.
Βάσει της συμφωνίας αποχώρησης, οι άνθρωποι που έχουν εγκατασταθεί εκατέρωθεν της Μάγχης πριν το τέλος της μεταβατικής περιόδου θα διατηρήσουν το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στη χώρα υποδοχής.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν στη Βρετανία θα πρέπει να εγγραφούν για να λάβουν το δικαίωμα αυτό. Για τους Βρετανούς που ζουν στην ΕΕ οι διαδικασίες διαφέρουν από χώρα σε χώρα.
Η ελευθερία της μετακίνησης θα ισχύει ως το τέλος Δεκεμβρίου 2020.
Οι διαπραγματεύσεις
Η Βρετανία έχει ήδη περάσει πολλά χρόνια να διαπραγματεύεται τους όρους της αποχώρησής της από την ΕΕ με την ομάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Μισέλ Μπαρνιέ.
Όμως οι διαπραγματεύσεις θα εισέλθουν σε νέα φάση από την Παρασκευή. Ήδη ο Μπαρνιέ συζητά με τα κράτη μέλη για να καθοριστεί το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τη μελλοντική σχέση μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, κυρίως στον εμπορικό τομέα.
Αντίθετα με τη συμφωνία αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ που επικυρώθηκε από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η εμπορική συμφωνία ίσως να πρέπει να επικυρωθεί από περισσότερα από 30 εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια.
Ωστόσο μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου η Βρετανία θα εξακολουθήσει να υπόκειται στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στο Δικαστήριο της ΕΕ.