Το Διαδικτυακό Συνέδριο του The Economist Events με θέμα: “TESTING THE RESILIENCE OF THE FINANCIAL SECTOR: Will the fintech revolution meet our expectations? που πραγματοποιήθηκε στις 16 Ιουλίου, έδωσε απαντήσεις στα παρακάτω σημαντικά ερωτήματα:
• Πώς θα επιστρέψουν τα χρηματοπιστωτικά συστήματα στην «κανονικότητα»;
• Υπάρχει κίνδυνος μιας διεθνούς τραπεζικής κρίσης;
• Ποια είναι η άμυνα του τραπεζικού συστήματος έναντι της πανδημίας;
• Παραδοσιακές και εναλλακτικές τράπεζες: φίλοι ή εχθροί;
• Πού μπορεί να οδηγήσει η ψηφιακή μετάβαση στον τραπεζικό τομέα;
• Ποιες είναι οι ισχυρότερες τάσεις στο πεδίο του fintech;
Το Συνέδριο του The Economist Events κινήθηκε στο πλάισιο toy πως η πανδημία του κορωνοϊού και οι συνέπειές της στο οικονομικό πεδίο δημιουργούν την ανάγκη για μια δημόσια συζήτηση για κατάσταση των χρηματοπιστωτικών συστημάτων και κατά πόσον αυτά είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη με βιώσιμο τρόπο, συνεισφέροντας στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της παγκόσμιας συνεργασίας. Την ίδια στιγμή, οι συνθήκες του lockdown και της «καραντίνας» επιτάχυναν τις εξελίξεις τις σχετικές με την ψηφιακή μετάβαση και στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.
Τα κυριότερα σημεία των διακεκριμένων ομιλητών του Συνεδρίου καταγάφονται ως εξής:
Joan Hoey, Regional Director, Europe, The Economist Intelligence Unit
Η κρίση του κορωνοϊού αναβιώνει τον κίνδυνο μιας τραπεζικής κρίσης για την περιοχή, καθώς η βαθιά ύφεση και η αύξηση της ζημίας των επιχειρήσεων θα επιδεινώσουν τα προβλήματα ενός τραπεζικού συστήματος που αντιμετωπίζει χαμηλή κερδοφορία και υψηλή έκθεση σε κρατικό χρέος, επεσήμανε η διευθύντρια Ευρώπης του Economist Intelligence Unit Joan Hoey. Συνολικά το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης ήταν σε πιο σταθερή κατάσταση κατά την έναρξη της επιδημίας απ’ όσο ήταν την επαύριο της κρίσης της ευρωζώνης, κάτι στο οποίο συνεισέφεραν και η ίδρυση της European Bank Authority (EBA) και το ενοποιημένο ρυθμιστικό πλαίσιο, τόνισε η πρόεδρος του συνεδρίου, ενώ μίλησε για δομικά προβλήματα στη Γερμανία και την Ιταλία και για τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν για τις μικρότερες, πιο ευάλωτες τράπεζες.
José Manuel Campa, Chairperson, European Banking Authority
Οι τράπεζες μπήκαν στην κρίση του Covid-19 καλύτερα κεφαλαιοποιημένες και με περισσότερη ρευστότητα απ’ ό,τι σε προηγούμενες κρίσεις, τόνισε ο πρόεδρος του European Banking Authority José Manuel Campa. Περαιτέρω επεσήμανε ότι η κρίση θα έχει αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών, κάτι στο οποίο περιλαμβάνεται και η πιθανότητα να αντιμετωπίσουν αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs). Ωστόσο, ως προς τις συνέπειες αυτές μπορεί να υπάρξει μεγάλη διαφοροποίηση, αναλόγως της διάρκειας της κρίσης και της έκθεσης των τραπεζών στους τομείς της οικονομίας που θα πληγούν περισσότερο, τόνισε. Ο κ. Campa ανέφερε ότι οι τράπεζες κατά την εξέλιξη της κρίσης έχουν χρησιμοποιήσει και θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τα «μαξιλάρια» ρευστότητας που έχουν στη διάθεσή τους, ωστόσο, όπως επεσήμανε, θα υπάρξει πίεση στη λειτουργική ανθεκτικότητά τους. Τέλος, αναφέρθηκε σε ορισμένες προκλήσεις που εμπλέκουν το fintech, όπως η συμβολή του στη βιωσιμότητα και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς και το ζήτημα της κυβερνοασφάλειας.
Γιώργος Ζαββός, υφυπουργός Οικονομικών για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα
Στα μέτρα υπέρ της ευελιξίας του τραπεζικού συστήματος που προώθησαν ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και η Κομισιόν αναφέρθηκε ο υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα Γιώργος Ζαββός. Σε αυτήν την κρίση οι τράπεζες δεν είναι μέρος του προβλήματος αλλά μέρος της λύσης, τόνισε. Επεσήμανε ότι, σε σχέση με την προηγούμενη κρίση, αυτή τη φορά είχαμε μια έγκαιρη και συντονισμένη λειτουργία των αρμόδιων αρχών. O κ. Ζαββός έκανε λόγο για τα μαθήματα που πρέπει να πάρουμε από την προηγούμενη κρίση, όπως ότι δεν πρέπει η αντίδραση των αρχών να είναι κατακερματισμένη και γενικώς ότι δεν μπορεί να υπάρχει νομισματική ένωση χωρίς τραπεζική ένωση και ένωση των κεφαλαιαγορών. Τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει σθεναρά την τραπεζική ένωση και την ένωση των κεφαλαιαγορών, που θα ήταν και ένα μεγάλο βήμα προς την ενίσχυση της παγκόσμιας παρουσίας της Ε.Ε. Τέλος, αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει την τελευταία περίοδο στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Αθανάσιος Βαμβακίδης, Managing Director & Global head of G10 foreign exchange strategy, Bank of America
Αυτή η κρίση δεν είναι τραπεζική, οι τράπεζες δεν είναι ο αδύναμος κρίκος σήμερα, τόνισε ο managing director & global head of G10 foreign exchange strategy της Bank of America Αθανάσιος Βαμβακίδης. Οι τράπεζες ξεκίνησαν αυτήν την υγειονομική κρίση σε πολύ ισχυρή θέση, ήταν καλά κεφαλαιοποιημένες, επεσήμανε. Τόνισε ωστόσο ότι το σοκ στην πραγματική οικονομία συνεχίζεται και αυτό δεν μπορεί παρά να επηρεάζει τις τράπεζες. Ο κ. Βαμβακίδης αναφέρθηκε στα σενάρια που υπάρχουν σε σχέση με την εξέλιξη της επιδημίας και εκτίμησε ότι, ακόμα και στο θετικό σενάριο, σύμφωνα με το οποίο το εμβόλιο είναι καθ’ οδόν, δεν γνωρίζουμε πόσες εταιρείες και θέσεις εργασίας θα είναι βιώσιμες. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα επιστρέψουμε σε μια πλήρη ικανότητα των επιμέρους τομέων της οικονομίας, τόνισε, ιδίως σε περίπτωση που η επιδημία συνεχιστεί. Τέλος, έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην ανάγκη συνεργασίας μεταξύ νομισματικής πολιτικής και εποπτείας του τραπεζικού συστήματος.
James Longsdon, Managing Director, Head of EMEA bank ratings, Fitch Ratings
Μετά την πανδημία, το 25% των δυτικών ευρωπαϊκών τραπεζών βρίσκεται σε τροχιά παρακολούθησης και το 65% σε καθεστώς αρνητικής προοπτικής, υπογράμμισε ο διευθύνων σύμβουλος και head of EMEA bank ratings της Fitch Ratings James Longsdon. Όπως είπε, το γεγονός αυτό σηματοδοτεί ότι θα χρειαστούν μερικά τρίμηνα προτού δημιουργηθεί ξανά αληθινή προοπτική και μέχρι τότε θα υπάρχουν ρίσκα για τα χρέη. Μίλησε ευρύτερα για αργή ανάκαμψη μετά τη βαθιά πτώση της οικονομίας και ανέλυσε τις εκτιμήσεις του οίκου για τη γραμμή άμυνας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ως προς την κερδοφορία τους.
Guido Clary, Head of Slovenia and Western Balkans Unit Lending Operations, European Investment Bank
Τις προτεραιότητες του οργανισμού για την υποστήριξη της ρευστότητας στις ευρωπαϊκές οικονομίες ανέπτυξε ο επικεφαλής του Slovenia and Western Balkans Unit Lending Operations της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Guido Clary, υπογραμμίζοντας τον ρόλο των χρηματοδοτικών εργαλείων ιδίως στη διαχείριση της κρίσης μετά την πανδημία. Μεταξύ άλλων, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΤΕπ συνδράμει την επενδυτική πρωτοβουλία για την απάντηση στον κορωνοϊό -Corona Response Investment Initiative- με κεντρική ιδέα μια «πιο κοινωνική, πράσινη, καινοτόμο και ανταγωνιστική» Ευρώπη.
Julien Clausse, Head, 021 Exploration Engineering, BNP Paribas CIB
Στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας και τη «νέα κανονικότητα» επικέντρωσε την εισήγησή του ο επικεφαλής, 021 exploration engineering της BNP Paribas CIB Julien Clausse. Αναφέρθηκε στην έννοια του “exploration” (ανακάλυψη νέων δυνατοτήτων από την πλευρά των επιχειρήσεων) σε σύγκριση με το “exploitation” (εκμετάλλευση των υπαρχουσών δυνατοτήτων) καθώς και στις προκλήσεις αμφοτέρων. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη της «εκγύμνασης» των επιχειρήσεων στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας καθώς και στην ανάγκη εστίασης της ενέργειάς τους, σε αντιπαράθεση με τη διάχυση αυτής. Όσον αφορά τις τάσεις που αναδείχθηκαν από την επιδημία, ο κ. Clausse αναφέρθηκε στην ανάγκη καλύτερης διαχείρισης των αλληλεξαρτήσεων, το αναπόφευκτο του self service, τη μετατόπιση των αξιών και την τοπικότητα ως βιώσιμη επιλογή.
Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης
Στην ψηφιακή μετάβαση της ελληνικής δημόσιας διοίκησης που επιταχύνθηκε μέσα στην πανδημία αναφέρθηκε ο γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος. Εξήρε τα πλεονεκτήματα αυτής της ψηφιακής μετάβασης, μεταξύ άλλων τη μείωση του κόστους, τον ρόλο της στην αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, όπως επίσης και τη συμβολή της στη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την καλλιέργεια εμπιστοσύνης εκ μέρους των πολιτών. Ο γενικός γραμματέας αναφέρθηκε στη δυνατότητα που υπάρχει πλέον να ανταλλάσσουν μεταξύ τους οι υπηρεσίες δεδομένα χωρίς οι πολίτες να χρειάζεται να αναζητούν οι ίδιοι πιστοποιητικά, στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, στο ηλεκτρονικό παράβολο, την ηλεκτρονική τιμολόγηση και τη γενίκευση των ηλεκτρονικών πληρωμών μεταξύ δημοσίου και πολιτών, καθώς και στην πολύ επιτυχημένη εφαρμογή –για πρώτη φορά σε μαζική κλίμακα στην Ελλάδα– της εξ αποστάσεως εργασίας.
Γεώργιος Καραμανώλης, co-founder & CTO/CIO, Crowdpolicy, chairman, Hellenic Blockchain Hub
«Αποστολή μας είναι να ανοίξουμε τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες για τον κόσμο μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού των χρηματοπιστωτικών θεσμών», τόνισε ο συνιδρυτής της Crowdpolicy και πρόεδρος του Hellenic Blockchain Hub Γεώργιος Καραμανώλης, ο οποίος σημείωσε ότι ο κλάδος του fintech στην πραγματικότητα είναι σε θέση να αντιμετωπίζει μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα. Ευρύτερα, στάθηκε στην παράμετρο της κινητοποίησης τεχνολογίας για τη δημιουργία οικοσυστημάτων επιχειρηματικής καινοτομίας, υπογραμμίζοντας τον ρόλο που διαδραματίζουν πλατφόρμες με τεχνολογίες αιχμής για κυβερνήσεις, τράπεζες και βιομηχανίες.
Itai Green, Iδρυτής και Διευθύνων σύμβουλος, Innovate Israel
Την άποψη ότι η ανώτατη διοίκηση μιας επιχείρησης θα πρέπει να κατανοεί την τεχνολογία και την καινοτομία, ειδάλλως θα διακινδυνεύσει το μέλλον της εταιρείας, εξέφρασε ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Innovate Israel Itai Green. Ο ίδιος τόνισε ότι διαβλέπει μέσα από την κρίση μια τεράστια ευκαιρία για επιχειρηματική καινοτομία. Όπως είπε χαρακτηριστικά, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καταγράφηκαν δύο είδη επιχειρήσεων: εκείνες με εργαζόμενους που έβλεπαν Netflix και εκείνες με εργαζόμενους που συνδέθηκαν στο Zoom, ενσωματώνοντας τεχνολογίες στη δουλειά τους όπως δεν είχαν κάνει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Οι δεύτερες, πρόσθεσε ο κ. Green, σύντομα θα εκπλήξουν τους ανταγωνιστές τους.
Efi Pylarinou, Global Fintech Influencer, Switzerland
Σε νέες παραμέτρους για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας (resilience) στον χρηματοπιστωτικό τομέα αναφέρθηκε η global fintech influencer από την Ελβετία Έφη Πυλαρινού, δίνοντας έμφαση σε τρία πεδία: 1) Στο ψηφιακό χρήμα των κεντρικών τραπεζών (CBDCs), όπου ανέφερε συγκεκριμένα παραδείγματα και τόνισε σχετικά ότι το «προγραμματιζόμενο χρήμα» έχει τεράστια πλεονεκτήματα. 2) Στη σχέση του τραπεζικού τομέα με το Καθολικό Βασικό Εισόδημα (UBI) 3) Στις νέες μορφές συμπράξεων όσον αφορά το fintech, που δεν αφορούν πια μόνο τις τράπεζες, τις εταιρείες fintech και τις ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά εμπλέκουν όλο και περισσότερο τις κυβερνήσεις, τις υπηρεσίες και τις ρυθμιστικές αρχές.